Temat: Doskonalenie umiejętności polonistycznych (materiał mieszany) Cele: - doskonalenie zajęć związanych z liryką
- rozpoznawanie środków stylistycznych w utworach poetyckich
- wyodrębnianie akapitów w tekstach
- stosowanie znaków interpunkcyjnych
- prezentacja twórczości własnej.
Metoda i forma pracy: - praca w grupach i indywidualna
- metoda tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne: - plansze na tablicy
- teksty poetyckie i prozatorskie (ksero)
Przebieg lekcji: - -Podczas dzisiejszej lekcji będziemy doskonalić zdobyte wiadomości z zakresu literatury i wiedzy o języku. Tym samym wykorzystamy nasze wiadomości
i umiejętności w praktyce, rozwiązując różnorodne ćwiczenia.
Ćw. 1. Na tablicy umieszczone jest słownictwo związane z liryką. Waszym zadaniem będzie połączenie terminu z odpowiednią definicją (plansze), praca indywidualna.
| | podmiot liryczny | - jedna linijka wiersza | | wers | - fikcyjna osoba wyrażająca w wierszu swoje przeżycia, doznania, przemyślenia ...... | | strofa (zwrotka) | - jednakowe lub podobne brzmienie zakończeń wyrazów | | epitet | - wyraz, który naśladuje brzmienie różnych dźwięków | | porównanie | - wyraz, który pełni funkcję określenia rzeczownika | | przenośnia | - zabieg polegający na skojarzeniu i połączeniu ze sobą (za pomocą słów: jak, niby ...)
podobnych lub wspólnych cech przedmiotów, osób itp. | | wyraz dźwiękonaśladowczy | - zabieg polegający na niezwykłym połączeniu słów, zmieniającym ich podstawowe
znaczenie | | rym | - wyraz, który naśladuje brzmienie różnych dźwięków |
- -To ćwiczenie miało na celu przypomnienie i utrwalenie wiadomości teoretycznych, związanych z liryką. A teraz przejdziemy do zadań praktycznych. Podzielę
was na 4 grupy i wspólnie wykonacie polecenia, następnie reprezentant odczyta odpowiedzi (rozdanie tekstów ksero). Odczytanie wiersza przez nauczyciela.
Tekst nr 1 - "Zdarzenie" - L. Staff
Podarłem w gniewie białą kartkę
I w piec rzuciłem cztery rymy,
Co się nie chciały sprząc uparte,
I bure z nich powiały dymy.
I gdy mnie otrzeźwiła proza,
Nagle z czarnego kałamarza
Strzeliła śnieżna tuberoza.
To się czasami w życiu zdarza. |
- (tuberoza - silnie pachnąca roślina pochodząca z Meksyku; z jej kwiatów otrzymuje się olejki eteryczne do produkcji perfum)
Ćw. 1. - czas 10 min- -Odpowiedz:
- a)Kim jest podmiot liryczny?
- b)Jaka sytuacja została przedstawiona w utworze?
- c)Wyszukaj w wierszu środki stylistyczne i podkreśl je.
-
- -Odpowiedzi:
- a)Podmiotem lirycznym jest poeta.
- b)W utworze została przedstawiona sytuacja wysiłku tworzenia wiersza (trud pisania)
- c)przenośnia: "I w piec rzuciłem cztery rymy"
- "(...) nie chciały sprząc uparte"
- "I bure z nich powiały dymy"
- ożywienie: "Strzeliła śnieżna tuberoza"
- uosobienie: "Strzeliła..."
Ćw. 2. Rozdanie tekstów ksero i wyjaśnienie polecenia.- a)Proszę podzielić tekst prozatorski na akapity, stawiając pionowe kreski we właściwych miejscach. - 7 min.
-
- LETNICY MILE WIDZIANI
-
- Rozkosz spacerów po rannej rosie, smak regionalnych potraw, cisza i spokój. Dawniej o tego rodzaju wypoczynku mówiło się "wczasy pod gruszą", dziś - "agroturystyka". Prezentujemy regiony, które szczególnie warto odwiedzić. Bieszczady zachowały swą magię i nie przestają być rajem dla tych, którzy je kochają, i tych którzy zaczynają poznawać. Pasjonaci twierdzą, że nigdzie w kraju człowiek nie staje tak blisko natury jak tutaj. Łatwo to sprawdzić, gdyż mieszkańcy bieszczadzkich wiosek chętnie goszczą turystów. Część Kaszub nosi dumną nazwę Szwajcarii Kaszubskiej i wcale nie jest to wyraz lokalnej megalomanii. Prawie każdy tubylec twierdzi,że spotkał tu autentycznego szwajcarskiego turystę, który przyznał, iż wszystko (no, prawie wszystko) jest tu takie jak w jego rodzinnym kraju. Na południe od Kaszub zaczynają się Bory Tucholskie, jeden z największych kompleksów leśnych w Polsce. Znajduje się tu Święty Gaj (nazwany tak przez Leona Wyczółkowskiego), czyli rezerwat 500-letnich cisów.
-
- b)Biorąc pod uwagę treść wiersza, proszę podzielić go poziomymi kreskami na trzy części - czas 5 min.
-
- Gdyśmy jechali już na wakacje,
- kasztan przed szkołą szumiał listkami.
- Szumiały cicho białe akacje,
- jakby się chciały pożegnać z nami.
- Nad morzem, w górach - rozrywek tyle
- i każdy dzień tam taki wesoły,
- że nikt nie myślał ani przez chwilę
- o tych akacjach sprzed naszej szkoły,
- że nikt nie myślał ani przez chwilę
- o tym kasztanie sprzed naszej szkoły.
- Lecz po miesiącach naszej rozłąki
- znów nas, poczciwe, witały czule:
- akacje strojne w dojrzałe strąki
- i kasztan zdobny w zielone kule,
- akacje strojne w dojrzałe strąki
- i kasztan zdobny w zielone kule!
-
- Odpowiedzi:
- a)akapity: Bieszczady zachowały ..., Część Kaszub ..., Na południe od Kaszub....
- b)I część - "Gdyśmy jechali (...) pożegnać z nami".
- II część - "Nad morzem (...) sprzed naszej szkoły
- III część - "Lecz po miesiącach (...) w zielone kule!
-
- -W jakim celu stosujemy akapity? (wyp. uczniów)
-
- -Wniosek: Tekst napisany prozą dzieli się na akapity, dzięki temu jest bardziej czytelny i przejrzysty. Każda część
rozwija jedną myśl lub dotyczy jednego problemu. Dzięki akapitom możemy łatwiej też ułożyć
plan najważniejszych wydarzeń.
Ćw. 3. - Jakie znacie znaki interpunkcyjne?- [ . ! , - ; " " ... ( ) ? ]
-
- -Po co i w jakim celu ich używamy?
- (wyp. uczniów - możemy łączyć zdania krótkie w dłuższe, a dłuższe rozdzielać przecinkiem; kończyć zdanie, zapisywać różne formy wypowiedzi itp.)
-
- -Przed którymi spójnikami stawiamy przecinek?
- (wyp. uczniów - , aby, gdyż, dlatego, ponieważ, bo, lecz, toteż, zatem, więc, jednak, ale)
-
- -Przed którymi spójnikami nie stawiamy przecinka?
- (wyp. uczniów - bądź, albo, lub, ni, ani, oraz, i)
Ćw. 4. Proszę połączyć zdania pojedyncze w złożone za pomocą spójników:- i a toteż gdyż
-
- Wstaw przecinek tam, gdzie to konieczne
- (praca w grupach - czas 5 min.)
-
- Wkrótce staruszka zmarła. Drzewo obumarło. Jezioro wylało. Znikło złe miasto. Spełniła się obietnica wędrowca. W jednym ocalałym domu staruszki zamieszkali później jacyś ludzie. Wieczorami słyszeli bicie kościelnych dzwonów i gwar rozmów na podwodnych ulicach.
-
- -Odpowiedzi uczniów:
- Wkrótce (...) i drzewo (...), a jezioro (...)
- Znikło (...), gdyż spełniła się (...)
- W jednym (...), toteż wieczorami (...)
-
- W ramach podsumowania wiadomości - wykonajcie zadanie dowolnej formie (wiersz lub proza), które zawierać będzie: akapity (w wierszu podział na strofy), znaki interpunkcyjne i środki poetyckie (zwłaszcza przenośnie).
-
- Tematem zadania jest: "A wiosna przyszła cicho..."
- (praca w grupach) - czas 10 min.
-
- -Prezentacja prac przez uczniów. Wybranie najciekawszej pracy.
-
- -Ocena i pochwała ustna poszczególnych grup.
Zadanie domowe:- Wstaw brakujące znaki interpunkcyjne ( tekst ksero).
-
- Na świecie jest coraz więcej komputerów i stają się one coraz tańsze Już teraz można dokonywać zakupów za pośrednictwem komputera - wystarczy że klient wybierze towar i zapłaci za niego kartą kredytową Komputer może sterować różnymi urządzeniami domowymi dzięki czemu o określonej godzinie włącza się ogrzewanie lub zaczyna grać muzyka Obecnie w prawie każdym domu znajduje się telewizor jednak kilkadziesiąt lat temu na to urządzenie mogli sobie pozwolić tylko najbogatsi Różne stacje telewizyjne prowadzą badania oglądalności programów i wycofują te najmniej popularne
|
|
