WSTĘP Nauczanie zintegrowane jest bardzo ważnym okresem edukacyjnym w rozwoju każdego dziecka. Wiadomości i umiejętności jakie nabędzie w tym okresie są warunkiem dalszej edukacji każdego małego człowieka. Na tym etapie kształcenia istotne są umiejętności mówienia, czytania, pisania i liczenia. Droga do ich zdobycia jest jednak długa i skomplikowana. Wymaga wielu zabiegów natury dydaktyczno-metodycznej ze strony nauczyciela, aktywnej pracy samego ucznia jak i współpracy rodziców. Tylko dobra współpraca i porozumienie ze strony ucznia, nauczyciela i rodziców pozwoli na opanowanie tych umiejętności. Zdarza się często, że uczniowie maja problemy z opanowaniem niektórych wiadomości i umiejętności. Następstwem czego są niepowodzenia szkolne, stresy, poczucie mniejszej wartości itp. Mając na uwadze dobro dziecka opracowałam i wdrożyłam program zajęć wyrównawczych dla uczniów mojej klasy mających kłopoty zdrowotne i dydaktyczne. Opracowany przeze mnie program wdrażałam na nieodpłatnych dodatkowych zajęciach. CHARAKTERYSTYKA ZABURZEŃ BĘDĄCYCH PRZYCZYNĄ NIEPOWODZEŃ SZKOLNYCH- ZABURZENIA ROZWOJOWE
- NISKA SPRAWNOŚĆ PERCEPCJI WZROKOWEJ
- opóźnienia rozwojowe w dziedzinie wyodrębniania i różnicowania kształtów różnego typu,
- wady wzroku np. nadwzroczność, astygmatyzm zezy (chodzi tu o widoczne wady, które nie są wyrównywane leczeniem,
- trudności w całościowym ujęciu wyrazów (mylą wyrazy o podobnej strukturze graficznej np. rok-rak, długi-drugi),
- nie spostrzegają wszystkich elementów w wyrazie czyta kratka-zamiast krata, opuszcza litery i sylaby w wyrazach,
- mylą kierunki: strona prawa-lewa, góra-dół,
- mylą znaki graficzne: litery i cyfry o podobnych kształtach np.: d-p, p-g, 3-E, a-o, n-u, b-g,
- przestawiają liter i cyfr w liczbach np.: od-do, kot-kto, wór-rów,
- opuszczają litery, sylaby, całe słowa, a nawet wersy tekstu,
- niewłaściwie rozplanowują pismo w zeszycie,
- nie mieszczą się w liniach,
- popełniają błędy ortograficzne (z powodu słabszej pamięci wzrokowej nie zapamiętują graficznych znaków i poprawnej pisowni),
- w dalszej nauce dochodzą trudności w nauce geografii, geometrii, biologii,
- nieprecyzyjne wymawianie grup spółgłoskowych, opuszczanie głosek w wyrazach: gardło, garstka, warstwa,
- słabe różnicowanie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych: b-p, w-f, g-k, d-t,
- upodobnienie głosek zbliżonych do siebie fonetycznie: c-cz, s-sz (szosa-szosza, suszarka-szuszarka).
- NIEPRAWIDŁOWOŚCI W PRZEBIEGU PROCESU DYDAKTYCZNEGO
- Trudności spowodowane poważną chorobą ucznia.
- Częste wyjazdy do szpitala.
- Złe samopoczucie ucznia.
- Zmiany nastroju.
- Wolniejsze tempo pracy.
ZASADY PROWADZENIA ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH W pracy wyrównawczo-dydaktycznej muszą być uwzględniane wszystkie podstawowe zasady pedagogiczne, obowiązujące również w pracy szkolnej. Często muszą one być pełniej i konsekwentniej realizowane niż w normalnej pracy pedagogicznej. - MOŻLIWIE PEŁNA INDYWIDUALIZACJA PRACY Z KAŻDYM DZIECKIEM.
- STAWIANIE ZADAŃ DOSTOSOWANYCH DO MOŻLIWOŚCI DZIECKA I ZAPEWNIENIE WARUNKÓW DO POPRAWNEGO WYKONYWANIA ĆWICZEŃ.
- POWOLNE, SYSTEMATYCZNE PRZECHODZENIE OD ZADAŃ ŁATWIEJSZYCH DO CORAZ TRUDNIEJSZYCH, OD PROSTYCH DO BARDZIEJ ZŁOŻONYCH.
- ZAPEWNIENIE WARUNKÓW UTRWALANIA PRAWIDŁOWYCH UMIEJĘTNOŚCI I LIKWIDOWANIA NIEKORZYSTNYCH NAWYKÓW W CZYTANIU I PISANIU.
- DOSTOSOWANIE CZASU TRWANIA POSZCZEGÓLNYCH ĆWICZEŃ DO WYDOLNOŚCI DZIECKA.
- MOBILIZOWANIE DZIECKA DO WYKONYWANIA ZADAŃ POPRZEZ STOSOWANIE RÓŻNORODNYCH FORM ĆWICZEŃ
EDUKACJA POLONISTYCZNACELE ZAJĘĆ: - Wyrównywanie braków w wiadomościach wynikających z deficytów rozwojowych, słabszej predyspozycji psychofizycznej i intelektualnej dziecka do nauki, częstych pobytów w szpitalu, złych stanów samopocucia.
- Ćwiczenia usprawniające funkcje wzrokowe
- Na materiale bezsłownym:
- oglądanie obrazków, kolorowanie, kreskowanie i zamalowywanie wg poleceń nauczyciela i sytuacji przedstawionej na ilustracjach;
- malowanie, rysowanie kształtów litero podobnych i figur wg wzoru i poleceń nauczyciela;
- wyodrębnienie różnic między obrazkami;
- rozpoznawanie przedmiotów, wyróżnianie, określenie położenia;
- zajmowanie miejsca i układanie przedmiotów wg poleceń i kodu;
- składanie całości obrazka z jego części.
- Na materiale literowym, sylabowym, razowym:
- rozróżnianie w dużym formacie elementów liter;
- kreślenie po śladzie elementów liter i kształtów geometrycznych wg poleceń;
- rozpoznawanie liter: a, o, i, e, y;
- rozpoznawanie liter: d, j, g, n, p, r, ą, w, z, ó, ł, b, f, h, z - w układach wielo literowych, sylabach, wyrazach, uzupełniankach obrazkowych - wyrazowych w tekście ;
- Rozpoznawanie i określanie
- miejsca dwuznaków,
- miejsc ze zmiękczeniem przez "i" (niezgłoskotwórcze),
- ze zmiękczeniem przez kreskę;
- wyszukiwanie wyrazów z jednakową literą np.: lok, lis, las;
- uzupełnianie wyrazów brakującą sylabą;
- wyszukiwanie drugiego słowa w wypisywanym szeregu wyrazów np.: latarka - lata, tarka;
- uzupełnianie wyrazów z jednakową literą, szukanie rymu do danego słowa;
- oznaczanie kolejnego miejsca eksponowanej głoski w wyrazie np.: Ola, blOk;
- wyszukiwanie wskazanych sylab w wyrazach jednosylabowych, dwusylabowych'
- dobieranie podpisów do ilustracji;
- uzupełnianie wyrazów odpowiednią literą w ramach utrwalonej reguły ortograficznej:
- rozsypanki;
- układanki obrazkowo-wyrazowe;
- loteryjki;
- gry obrazkowo- yrazowe
- łamigłówki
Cele ćwiczeń: - Kształcenie pamięci wzrokowej, usprawnienie umiejętności obserwacji i właściwej interpretacji poleceń nauczyciela.
- Eliminowanie zbędnych ruchów i braku koordynacji.
- Kształcenie spostrzegawczości, pamięci wzrokowej, umiejętności analizy i syntezy, koordynacji wzrokowo-słuchowej, wdrażanie do koncentracji uwagi i prawidłowej interpretacji poleceń nauczyciela, usprawnienie spostrzegania wzrokowego w zakresie wyodrębniania figury z tła, usprawnienie koordynacji wzrokowo-słuchowej, spostrzeganie stosowanych przeniesień
- Wdrażanie do samodzielnego i dokładnego wykonywania poleceń nauczyciela.
EDUKACJA MATEMATYCZNACELE ZAJĘĆ: - Korygowanie i wspomaganie tych procesów, od których zależy uczenie się matematyki;
- Wyciszanie lękowych nastawień do zadań wymagających wysiłku intelektualnego;
- Dostarczanie dodatnich emocji w celu wzmocnienia aktywności i zachowań zmierzających do osiągnięcia intelektualnego sukcesu.
- Wzbudzenie w uczniach poczucia wiary we własne siły.
- Mobilizacja do działań mających na celu pokonywanie trudności.
- Ćwiczenia usprawniające rozumienie pojęć związanych ze stosunkami przestrzennymi na podstawie obserwacji doświadczeń wskazywanie położenia przedmiotów i elementów
Cel zajęć: - Usprawnienie uwagi, pamięci i spostrzegawczości
- Ćwiczenia utrwalające pojęcie zbioru
- klasyfikacja zbiorów ze względu na ich liczebność, przeliczanie zbiorów;
- ustalanie równoliczności zbiorów na podstawie przeliczenia i łączenia w pary;
- uzupełnianie elementów w zbiorze
Cel zajęć: - Usprawnianie prawidłowości które trzeba przestrzegać przy obliczaniu liczebności zbioru
- Ćwiczenia związane z monografią liczby i rozpoznawanie liczb
- poprawna eliminacja liczb;
- pisanie liczb w ciągu;
- rozpoznawanie liczb wśród innych elementów
Cel zjęć: - Usprawnienie spostrzegawczości, pamięci, uwagi, analiza wzrokowa
- Usprawnienie techniki rachunkowej i umiejętności dodawania i odejmowania w zakresie 20
- prawidłowe umiejscawianie liczb 0 - 20 na osi liczbowej;
- powtórzenie dodawania i odejmowania w zakresie 20
- bez przekroczenia progu dziesiątkowego;
- z przekroczeniem progu dziesiątkowego przez dopełnienie do 10 - rozumienie i stosowanie własności zadań
- rozwiązywanie zadań tekstowych
Cele ćwiczeń: - Usprawnienie umiejętności sprawnego wykonywania dodawania i odejmowania
- Ćwiczenia umiejętności dodawania i odejmowania w zakresie 100
- powtórzenie zapisu liczb do 100 z wyróżnieniem cyfry dziesiątek i cyfry jedności;
- różne sposoby dodawania i odejmowania w zakresie 100 bez przekroczenia progu dziesiątkowego;
- różne sposoby dodawania i odejmowania w zakresie 100 z przekroczeniem progu dziesiątkowego;
- rozwiązywanie zadań tekstowych
Cele ćwiczeń: - Uświadomienie kanonów postępowania przy rozwiązywaniu zadań tekstowych
- Ćwiczenia usprawniające mnożenie i dzielenie liczb jednocyfrowych w zakresie 30
- powtórzenie mnożenia z rozszerzeniem zakresu iloczynów do 30
- praktyczne poznawanie i stosowanie umów dotyczących kolejności wykonywania działań;
- dzielenie liczby przez liczbę jako działanie odwrotne do mnożenia;
- liczby parzyste i nieparzyste, podzielne przez 3, 5, 2;
- rozwiązywanie zadań tekstowych
Cele ćwiczeń: - Doskonalenie techniki rachDoskonalenie rachunku pamięciowego, umiejętności analizy danych i szukanych poprzez zabawy.
- Mnożenie i dzielenie w zakresie 100
- różne sposoby obliczania iloczynów z wykorzystaniem rozdzielności mnożenia względem dodawania;
- liczby parzyste i nieparzyste;
- praktyczne rozumienie pojęcia podzielności (związek z wielokrotnością)
- przedstawianie liczby w postaci zapisu;
- Rozwiązywanie, układanie, przekształcanie zadań tekstowych
Cele ćwiczeń: - Eliminacja bariery lękowej w czasie samodzielnego rozwiązywania zadań
- Rozszerzenie numeracji do 1000
- wyodrębnianie setek, dziesiątek, jedności - przedstawienie liczb w postaci: 425=400+20+5=4*100+2*10+5*1;
- wymawianie i pisownia liczebników;
- dodawanie typu: 300+400; 700-300; 300+48;
- porównywanie liczb trzycyfrowych np.: 421 i 390;
Cele ćwiczeń: - Budzenie wiary we własne siły poprzez dostosowanie zadań do możliwości i umiejętności
- Ćwiczenia usprawniające mnożenie i dzielenie
- powtórzenie własności mnożenia poznanych w klasie II
- ćwiczenia kształtujące biegłość mnożenia i dzielenia;
- Praktyczne stosowanie rozdzielności mnożenia i dzielenia wzgl. dodawania i odejmowania;
- Zabawy indywidualne i w grupie-utrwalające tabliczkę mnożenia
- milczki
- gry planszowe
- zabawy z hasłem - gry rachunkowe z kodem
- uzupełnianki liczbowe, kolorowanki matematyczne itp.
- działania z użyciem nawiasów;
- rozwiązywanie zadań tekstowych
- układanie do ilustracji
- przekształcanie
- zadania indywidualne i dla grupy;
- dzielenie liczby przez 1, przez nią samą, przypomnienie i utrwalenie pojęcia "liczba parzysta i nieparzysta"
- badanie podzielności liczb przez 2, 5, 10;
- ćwiczenia indywidualne, zróżnicowane na porównywanie ilorazowe:
- tyle razy więcej, tyle razy mniej
- ile razy więcej, ile razy mniej?
- dzielenie z resztą
Cele ćwiczeń: - Utrwalanie toku postępowania w czasie rozwiązywania zadania tekstowego, doskonalenie rachunku pamięciowego, usprawnianie umiejętności analizy i syntezy, myślenie operacyjne
- Ćwiczenia usprawniające dodawanie i odejmowanie w zakresie 1000
- powtórzenie numeracji w zakresie 1000-dziesiątkowy układ pozycyjny (pomoce dydaktyczne, pudełka-rzędy dziesiętne)
- dodawanie i odejmowanie różnymi sposobami(indywidualne ćwiczenia wg możliwości dziecka)
- algorytm dodawania i odejmowania pisemnego - automatyzacja rachunku
- dodawanie bez przekraczania progu dziesiątkowego
- dodawanie i odejmowanie z przekroczeniem progu dziesiątkowego i setkowego
- podwójne przekroczenie progu
- rozwiązywanie zadań tekstowych
Cele ćwiczeń: - Usprawnienie myślenia logicznego i operacji matematycznych, wdrażanie do wyrażania się językiem matematycznym
- Ćwiczenia usprawniające mnożenie i dzielenie w zakresie 1000, bez reszty i z resztą
- ćwiczenia pogłębiające rozumienie własności mnożenia np.:
- 2*2*2*2*2=
- 3*3*3*3*3=
- mnożenie przez dziesiątki i setki;
- praktyczne stosowanie rozdzielności mnożenia względem dodawania - obliczanie iloczynów typu:
- 3*247=
- 20*24=
Bibliografia- Czajkowska - "Zajęcia korekcyjno - kompensacyjne w szkole"
- Gołyszny - "Zeszyt ćwiczeń dodatkowych do języka polskiego oraz zajęć reedukacyjnych"
- Gruszczyk-Kolczyńska - "Dzieci ze specyficznymi trudnościami z uczenia się matematyki"
- Polok - "Zeszyt ćwiczeń dodatkowych dla matematyki oraz zajęć reedukacyjnych, kl. I, II, III"
- Postolska - "Matematyka inaczej"
- Smoileńska - "Ćwiczenia wyrównawcze w zakresie czytania i pisania
|