Działa tylko w IE - sorry!    
     

Zdrowy styl życia

mgr Katarzyna Brett


"Zdrowie jest pełnią fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu człowieka, a nie tylko brakiem choroby lub kalectwa". [5]

Niestety jednak większość ludzi określa się mianem "zdrowych" tylko na podstawie tego, iż w danym czasie nie trapi ich żadna choroba. Czują się zdrowo i są z tego zadowoleni. Wielu z nich nawet do końca swoich dni uważa, że zrobili wszystko żeby żyć zdrowo, choć ogromna liczba spośród nich, ani nie zwracała uwagi na prawidłowe odżywianie, ani też na aktywność ruchową.

Zdrowie nie jest nam dane raz na zawsze, trzeba sobie na nie zapracować i nieustannie je pielęgnować. "By odczuć jego wartość trzeba od czasu do czasu odczuć przykrość choroby, cierpienie, niepokój nawet zagrożenie życia". [2]

Aby prowadzić zdrowy tryb życia należy zdobyć określony zakres wiedzy na ten temat oraz poznać podstawowe zasady funkcjonowania ciała tak, "aby człowiek umiał docenić stan swego zdrowia, prawidłowo interpretować różne dolegliwości i co najważniejsze, aby posługując się tą wiedzą umiał uprawiać strategię zdrowego stylu życia, planować i realizować różne przedsięwzięcia wyprzedzające chorobę, nie dopuszczać do zachowań, przewidywać, wybiegać myślą w przyszłość, nie tylko unikać choroby, ale wspomagać zdrowiu". [2]

Podstawowym źródłem wiedzy dla młodego człowieka powinna być rodzina "większość rodziców jednak nie ma istotnych szans na zaszczepienie dzieciom aktywnego sposobu życia. Wskutek mechanizacji pracy, usprawnienia wielu czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, a przede wszystkim upowszechnianiu się wzorów biernego sposobu odpoczywania, sami przyzwyczajeni do bezruchu".

Szansą, zatem na to, by nasze społeczeństwo żyło zdrowo jest prowadzenie edukacji prozdrowotnej.

"Edukacja prozdrowotna jest to proces, w którym ludzie mogą uczyć się dbać o zdrowie własne i innych ludzi w społeczności, w której żyją". [6]

"Proces edukacji prozdrowotnej koncentruje się na uświadomieniu ludziom faktu, że głównymi determinantami zdrowia: ich styl życia i zachowania zdrowotne oraz środowisko fizyczne i społeczne, w którym żyją". [3]

Edukacja prozdrowotna będzie miała miejsce wtedy, kiedy przekazywana wiedza będzie wykorzystywana przy podejmowaniu decyzji, wyborze i działaniu na rzecz swego zdrowia. Edukacja prozdrowotna winna dotyczyć wszystkich ludzi, zarówno młodych jak i tych starszych. Wiadomym jednak jest, że łatwiej nauczyć bądź wprowadzać nowe poglądy młodym ludziom lub dzieciom. Starsze pokolenie niezwykle trudno przełamuje swoje stare "dobre" nawyki. Bardzo często twierdzą, iż problem konsekwencji nie przestrzegania zasad zdrowego trybu życia - ich nie dotyczy.

Bardzo ważne jest zatem, aby promocja zdrowia stała się madą na zdrowe życie niczemu, bowiem ludzie tak chętnie nie ulegają jak modzie.

Ogromna rola przypadać powinna środkom masowego przekazu - radiu i telewizji. Na każdym kroku człowiek powinien się stykać z problemami zdrowia tak, aby wymuszały one od niego odpowiedzi na pytanie - co ja robię w kierunku poprawy własnego zdrowia? "Człowiek zdrowy czuje się mocny, pełen życia i siły. Smakuje mu jedzenie, picie, znosi wiatr i niepogody, praca nie jest dla niego ciężarem i jest mu po prostu dobrze". [1]

"Wychowanie zdrowotne ma związek z jakością życia i tworzeniem dobrego fizycznego, społecznego i psychicznego samopoczucia". [7]

Dobre samopoczucie fizyczne to utrzymanie wszechstronnej aktywności fizycznej według zasady 3 x 30 x 130 oznaczającej, że powinno się ćwiczyć, co najmniej 3 razy w tygodniu, przez co najmniej 30 minut, a tętno winno dochodzić do 130. Na samopoczucie fizyczne wpływa również "utrzymanie sił obronnych organizmu w stałej gotowości" [2] nie nadużywanie leków, czyli "utrzymaniu na wysokim poziomie bariery immunologicznej". [2]

Bardzo ważnym czynnikiem dobrego samopoczucia fizycznego jest prawidłowe odżywianie. "Człowiek to jedyne stworzenie, które popełnia samobójstwo zatruwając własne pożywienie". [4]

Prawidłowe odżywianie, to przede wszystkim spożywanie tylko tyle pokarmu, ile potrzebne jest do zużycia w bilansie energetycznym. Należy maksymalnie wyeliminować z diety tłuszcze zwierzęce i produkty wysokoprzetworzone, a spożywać jak najwięcej owoców i warzyw. Ograniczać maksymalnie potrawy o wysokiej zawartości cholesterolu.

Dobre samopoczucie psychiczne powinno odpowiadać zasadzie "W zdrowym ciele zdrowy duch".

Człowiek zdrowy powinien "Świadomie i planowo sterować swoimi reakcjami, ograniczać i eliminować wpływy bodźców negatywnych". [2] Siły psychiczne często łączone są z siłami fizycznymi. "Fizyczna pewność siebie łatwo przenosi się na pewność siebie w ogóle - wzmacnia i podwyższa kondycję antystresową.

Innym wymiarem zdrowia jest zdrowie społeczne. "Zdrowym społecznie jest ten, kto czyni dobro, jest życzliwym dla innych, zna wartość pojęcia tolerancja i kompromis, i posługuje się nimi w praktyce. Jednocześnie ma poczucie własnej wartości, jest pewny siebie, ustabilizowany, budzący zaufanie". [2]

Warunkiem koniecznym zdrowego stylu życia jest niepodawanie się nałogom lub ich wyeliminowanie. Należy znaleźć odpowiedni dla siebie sposób by silnie stawić czoło zarówno nikotynie jak i nadużywaniu alkoholu. Kluczem do sukcesu musi być motywacja i wsparcie bliskich, natomiast nagrodą "uznanie ludzi, polepszenie zdrowia, satysfakcja z własnej silnej woli". [2]

Poznanie wszelkich prawidłowości i zasad zdrowego stylu życia pozwoli nam na zastanowienie się nad drogą, która będziemy podążać ku zdrowiu.


Bibliografia:

  1. Bernard Christopher Faust "Katechizm zdrowia" - "Lady fitness. Czyli bądź w formie" - Warszawa 1991
  2. Cendrowski Zbigniew "Dekalog zdrowego stylu życia" - Lider 1992r.
  3. "Edukacja prozdrowotna w szkole" - projekt założenia, program, strategia wdrażania. Warszawa luty 1993 Lider 6 (29) 93
  4. Sygit Marian "Wychowanie zdrowotne", skrypt dla studentów Instytutu Kultury Fizycznej - Szczecin 1991
  5. Światowa Organizacja Zdrowia
  6. Williama Trefa "Szkolne wychowanie zdrowotne w Europie". Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne 1989, 7-8. 195.
  7. "Zdrowa Szkoła" - raport Szkockiej Grupy Edukacji Zdrowotnej i Światowej Organizacji Zdrowia 1989.