Scenariusz lekcji chemii w klasie trzeciej gimnazjumTemat: Etanol - budowa cząsteczki, właściwości, zastosowanie i wpływ na organizm człowieka I Cele dydaktyczno-wychowawcze: - Zapoznanie się z budową cząsteczki etanolu i jego nazwami(chemiczną i zwyczajową).
- Podnoszenie umiejętności przeprowadzania doświadczeń, obserwacji i wyciągania wniosków.
- Zachowanie zasad bezpiecznego przeprowadzania doświadczeń.
- Zrozumienie i uświadomienie sobie negatywnego wpływu etanolu na organizm człowieka.
- Wykształcenie odpowiedniej postawy wobec nałogu alkoholizmu.
II Cele operacyjne - uczniowie powinni: - umieć przedstawić wzory i nazwy alkoholu etylowego,
- znać właściwości fizyczne etanolu,
- zapisać reakcję spalania etanolu,
- omówić wpływ etanolu na białko,
- uświadomić sobie jaki wpływ ma alkohol etylowy na organizm człowieka.
III Metody: - pogadanka,
- dyskusja,
- elementy metody problemowej,
- eksperyment laboratoryjny.
IV Środki dydaktyczne: - modele cząsteczek,
- sprzęt laboratoryjny,
- odczynniki chemiczne,
- białko jaja kurzego,
- kartki z instrukcją do doświadczenia,
- podręcznik chemii,
- tablica szkolna,
- kartka białego brystolu.
Wszystkie niezbędne środki dydaktyczne należy przygotować przed rozpoczęciem zajęć.V Planowany przebieg lekcji - Część organizująca: sprawy organizacyjno-porządkowe.
- Część nawiązująca:
- podzielanie zespołu klasowego na grupy ćwiczeniowe,
- utrwalenie wiadomości z poprzedniej lekcji,
- ocenianie odpowiadających uczniów,
- zainteresowanie nowym zagadnieniem, tematem.
- Część postępująca:
- podanie uczniom tematu i omówienie celów lekcji.
- wprowadzenie nowego materiału:
- Nauczyciel prosi o napisanie wzoru sumarycznego drugiego alkoholu w szeregu homologicznym, zgodnie ze wzorem ogólnym alkoholi, poznanym na lekcji poprzedniej.
- Uczeń (ochotnik) podchodzi do tablicy i zapisuje wzór alkoholu. Pozostali uczniowie notują go w zeszycie.
- Nauczyciel prosi o utworzenie nazwy systematycznej alkoholu, zgodnie z zasadami poznanymi wcześniej.
- Uczniowie ustalają w dyskusji poprawną nazwę i podpisują alkohol.
- Nauczyciel prosi o zrobienie w grupach modelu kulkowego etanolu, a następnie ocenia poprawność wykonania modelu.
Doświadczenie 1: Badanie właściwości etanolu- Nauczyciel prosi o głośne odczytanie instrukcji i wykonanie wszystkich czynności zgodnie z instrukcją, z zachowaniem ostrożności. W trakcie pracy uczniów obserwuje ich pracę i poprawność wykonywania wszystkich czynności.
* Do parowniczki wlej małą ilość etanolu. Określ stan skupienia, barwę, zapach. Zbliż do etanolu zapalone łuczywko. * Probówkę napełnij wodą do 1/3 objętości, a następnie bardzo powoli wlej taką samą ilość etanolu. Zaznacz poziom cieczy w probówce. Probówkę zatkaj korkiem i energicznie nią wstrząsaj. Odstaw probówkę i ponownie zaznacz poziom cieczy. * W roztworze etanolu, otrzymanym poprzednio, zanurz uniwersalny papierek wskaźnikowy. * Na pasek bibuły nanieś kroplę etanolu. Dla porównania na taki sam pasek bibuły nanieś kroplę wody. Sprawdź wygląd pasków po 5 minutach. * Na szkiełko zegarkowe z niewielką ilością białka dodaj kroplę etanolu. - Uczniowie wykonują doświadczenie, dzielą się uwagami i zapisują swoje obserwacje w zeszycie.
- Nauczyciel po zakończeniu pracy uczniów prosi o głośne wyciągnięcie wniosków z przeprowadzonych ćwiczeń.
- Uczniowie po wspólnym zredagowaniu zapisują je w zeszycie.
We wnioskach powinny znajdować się następujące zapisy: - etanol jest bezbarwną, lotną cieczą, o charakterystycznym zapachu,
- łatwo spala się jasnoniebieskim płomieniem,
- Nauczyciel prosi, chętnego ucznia o przypomnienie, co to jest spalanie całkowite i o zapisanie równania reakcji na tablicy:
- miesza się łatwo z wodą, po wstrząśnieniu następuje zmniejszenie objętości roztworu,
- odczyn roztworu etanolu jest obojętny,
- białko jaja ścina się pod wpływem etanolu.
- Nauczyciel podkreśla wniosek, że białko ścina się pod wpływem etanolu.
- Nauczyciel zapisuje na tablicy pytania:
Jaki wpływ na organizm człowieka ma etanol, skoro białko jest podstawowym budulcem organizmów żywych? Jakie mogą być skutki nadużywania alkoholu? - Uczniowie dyskutują w grupach. Po kilku minutach przedstawiają swoje opinie.
- Uczniowie zapisują swoje wnioski na dużej kartce brystolu, zawieszonej w widocznym miejscu pracowni.
VI Podsumowanie zajęć: Nauczyciel prosi jeszcze raz o przypomnienie wzoru etanolu i jego najważniejszych właściwości. Omawia przebieg zajęć i ocenia pracę uczniów. Podaje zadanie domowe.Zadanie domowe: Jakie zastosowanie mają następujące substancje: spirytus, jodyna, spirytus salicylowy, denaturat. |