Działa tylko w IE - sorry!    
     

Jak może przebiegać współpraca szkoły z rodzicami?

mgr Magdalena Banaszak


Każdy twórczy nauczyciel chciałby osiągnąć jak najlepsze efekty swojej pracy pedagogicznej. W dużej mierze przyczynia się do tego prawidłowa współpraca z rodzicami. Z mojej wieloletniej praktyki pracy w szkole wiem, że niewielu jest rodziców chętnych do współpracy, a część wręcz uchyla się od jakichkolwiek kontaktów ze szkołą. Ponieważ wiem, że prawidłowa współpraca nauczycieli i rodziców warunkuje prawidłowy, harmonijny rozwój dziecka, problem ten interesował mnie od dawna.

Współpraca rodziców ze szkołą daje dziecku możliwość łatwiejszego przejścia przez okres wczesnoszkolnej edukacji, nauczycielom zaś pełniejsze poznanie możliwości intelektualnych uczniów. Jednym z głównych zadań szkolnego programu wychowawczego jest rozwijanie dialogu, partnerstwa i współdziałania między nauczycielem a rodzicami. Doświadczenie wskazuje, że im lepszy kontakt rodzica z nauczycielem, tym lepiej układa się współpraca wychowawcza między nimi.

Współczesne tendencje w pedagogice wczesnoszkolnej charakteryzują się ujmowaniem rodziców jako najlepszych współpracowników szkoły, wspierających nie tylko jej tzw. bazę materialną, ale przede wszystkim nauczyciela i własne dziecko w procesie edukacji.

Rodzice nie tylko mogą ale i powinni stawać się cząstką szkolnego życia dziecka. Kiedy i rodzice i nauczyciele potrafią wykorzystać w pełni swoje możliwości i jako pełnoprawni partnerzy dobrze ze sobą współpracować, w stosunkach pomiędzy nimi zagoszczą harmonia i zrozumienie. Tym samym będą sprzyjać edukacji dzieci-uczniów.

Pierwsze poznanie i nastawienie rodziców do nauczyciela odbywa się poprzez dziecko. To co realizujemy na zajęciach z dziećmi, jak traktujemy je, czym zachwycimy, powoduje, że dziecko chętnie uczęszcza do szkoły. To z kolei sprawia, że pozyskujemy przychylność i uznanie rodziców. Ważne też są przypadkowe spotkania, momenty przyprowadzania, odbierania dzieci ze szkoły, wzajemne miłe przywitania, przyjazne uśmiechy, dobre słowo. Doświadczenie wskazuje, że ogromny wpływ na rozwój i jakość kontaktów ma pierwsze spotkanie wychowawcy z rodzicami. Jeśli będzie poświęcone wzajemnemu poznaniu się budowaniu atmosfery zaufania i wzajemnej życzliwości, to w przyszłości zaprocentuje otwartością i wzajemną współpracą. Poznanie się sprzyja otwartości wypowiedzi, wzbudza zaufanie, ułatwia współdziałanie. Wtedy nauczyciel może rozpoznać "potencjał" tkwiący w rodzicach, który potem wykorzysta w następnych latach współpracy. Ważną rzeczą jest, by na takich spotkaniach panowała miła atmosfera. Można zadbać o to, by rodzice usiedli przy wspólnym stole ozdobionym kwiatami i serwetami. Miłym akcentem byłoby poczęstować rodziców kawą, herbatą i ciastem. Łatwiej w takiej atmosferze nawiązać kontakt, znika sztywność, lęk, a to ułatwia wzajemne komunikowanie się. Dobrze byłoby kontynuować taką formę spotkań angażując rodziców. Każdy nauczyciel-wychowawca zobowiązany jest dostarczać rodzicom swoich uczniów wiadomości o zjawiskach zachodzących w szkole, a także uzupełnić ich wiedzę o wychowaniu i rozwoju dzieci. Dzięki takiemu działaniu nauczyciela, rodzice wzbogacają swoje kompetencje w dziedzinie między innymi pedagogiki, psychologii, etyki i socjalizacji. Aby pedagogizacja była efektywna, wychowawcy klas winni przygotować program spotkań z rodzicami. Musi on być prowadzony z dużym taktem ponieważ mamy do czynienia z osobami dorosłymi, które posiadają własne doświadczenie życiowe w tym także wychowawcze, mają utrwalone poglądy i postawy. Rodzice reprezentują też różny poziom kulturalny, moralny i intelektualny. Nauczyciel ma szansę zjednać rodziców do współpracy gdy każdego z nich potraktuje indywidualnie już w momencie pierwszych kontaktów. Zatem szkoła może wpłynąć na podniesienie jakości wychowania w rodzinie i poprawę sytuacji dziecka tak w domu, jak i w szkole. Szkoła w ramach pedagogizacji może organizować odczyty, prelekcje, pokazy filmów, spotkania z zaproszonymi gośćmi. W dobie reformy oświaty na pewno warto wprowadzić do spotkań z rodzicami formę warsztatów, pozwoli ona rodzicom włączyć się w zdobywanie umiejętności wychowawczych. W czasie takich spotkań rodzice dyskutują, wyrażają swoje opinie, dzielą się własnymi refleksjami, spostrzeżeniami czy wątpliwościami. Przyjazna atmosfera skłania rodziców do wymiany poglądów na tematy wychowawcze, opowiedzenie o swoich sukcesach czy porażkach w wychowaniu dzieci. Takie komunikowanie się integruje rodziców. Spotkania z rodzicami są również szansą na zaprezentowanie się dzieci w swobodniejszej i przyjemniejszej formie jaką są inscenizacje i przedstawienia, czy teatrzyki kukiełkowe. Wskazane jest również zapraszanie rodziców do udziału w szkolnych spotkaniach poświęconych realizacji programu, można również umożliwić im obserwowanie zajęć z dziećmi lub nawet wzięcie udziału w nich.

Badania przeprowadzone wśród nauczycieli i rodziców uczniów wskazują na wyraźną zależność pomiędzy efektami edukacji dzieci a współpracą ich rodziców ze szkołą. Wnioski przytoczone poniżej stanowią jej zobrazowanie:

  1. W wyniku współpracy rodziców z nauczycielem pozytywnie rozwija się klimat klasy, panuje dobra atmosfera
  2. Dzieci z przyjemnością uczęszczają do szkoły i wzrasta ich poparcie dla niej
  3. Jako członkowie społeczności uczniów czują się słuchane, wzajemnie zwracają na siebie uwagę
  4. Rodzice stwierdzają, że wzrasta w nich poczucie odpowiedzialności, nie tylko w stosunku do swojego dziecka ale do wszystkich dzieci w klasie
  5. W opinii nauczycieli, dzieci których rodzice aktywnie współpracują ze szkołą charakteryzuje większa niż u innych liczba pozytywnych postaw w stosunku do szkoły

Współdziałanie nauczyciela i rodziców ma prowadzić do przewartościowania wzajemnych postaw nieufności, nieśmiałości i do powstania zaufania i przyjaźni. Upodmiotowienie rodziców tworzy pewien rodzaj wspólnoty w podejmowaniu decyzji, ponoszeniu odpowiedzialności za ich realizację.