Działa tylko w IE - sorry!    
     

Komputer w nauczaniu geografii

mgr Jerzy Zając


Wstęp

Komputer w nauczaniu geografii nie jest jedynym narzędziem w zdobywaniu wiedzy geograficznej. Nie należy przeceniać jego roli zwłaszcza wśród młodego pokolenia. Z moich licznych obserwacji wynika, że uczniowie kiedy tylko, to możliwe próbują uruchomić gry komputerowe. Dlatego uważam, że zbyt częste korzystanie z komputera, brak ciągłego nadzoru nad uczniem i niewłaściwe przygotowanie się nauczyciela wynikające z nieznajomości programów komputerowych jest niekorzystne i może wyrządzić więcej skutków negatywnych niż pozytywnych.

Urządzenia i oprogramowanie komputerowe są coraz bardziej powszechne i dostępne w życiu codziennym, również w szkole i domu. Zapewniają szybki i praktycznie nieograniczony dostęp do informacji. Zmieniają "świat", oferują nowe możliwości samodzielnego jak i zorganizowanego zdobywania i wykorzystywania wiedzy.

Obecnie dużo mówi się o informatyce w szkole i stwarza się warunki do wykorzystywania urządzeń komputerowych i oprogramowania na zajęciach szkolnych (i to nie tylko z informatyki). Komputer ma stać się normalną i powszechną pomocą dydaktyczną służącą zarówno nauczycielowi w procesie nauczania jak i uczniowi w procesie uczenia się. Szkoła ma przygotować uczniów do swobodnego funkcjonowania w epoce informacji, ma wykształcić umiejętność nie tylko posługiwania się urządzeniami komputerowymi ale przede wszystkim poszukiwania i porządkowania informacji oraz efektywnego ich wykorzystywania do rozwiązywania problemów.

Na lekcjach geografii można wykorzystać następujące programy i sieć internet:

  1. Programy na płytach CD ROM.
  2. Strony internetowe.
  3. Prezentacje multimedialne.
  4. Materiały dydaktyczne wykonane edytorem tekstu.

Edytor tekstu tak powszechny w codziennej pracy nauczyciela nie wymaga komentarza dlatego poniżej prezentuję tylko trzy pierwsze programy do zastosowania w nauczaniu geografii.

Programy na płytach CD ROM

Polskich multimedialnych programów edukacyjnych z różnych dziedzin ostatnio pojawia się bardzo dużo. Są one coraz bardziej dostępne i dostosowane do odpowiedniego poziomu nauczania. Do nich zaliczyć należy: atlasy, słowniki, repetytoria, kursy, testy, encyklopedie. Porównując je z tradycyjnymi źródłami informacji, to charakteryzują je pewne zalety jak i wady.

Do zalet zaliczam:

  • konkurencyjną cenę i ilość zajmowanego miejsca na półce,
  • dużą ilość informacji, przedstawioną na wysokim poziomie merytorycznym w formie nie tylko tekstu i ilustracji ale również w formie dźwięku, filmu, animacji,
  • zastosowanie wyszukiwarki do szybkiego odnajdywania hasła,
  • powiązanie informacji za pomocą odnośników (linków),
  • wzbogacenie o quizy, gry, krzyżówki lub programy do tworzenia własnej bazy,
  • możliwość drukowania lub kopiowania informacji.

Do wad zaliczam:

  • możliwość korzystania z nich tylko przy pomocy komputera,
  • czas potrzebny na uruchomienie komputera,
  • łatwość ich uszkodzenia.

Strony internetowe

W sieci internet znalazłem bardzo dużo stron do wykorzystania na lekcjach geografii, z informacjami o wszechświecie, astronomii, o różnych obiektach i ciałach niebieskich oraz prowadzonych badaniach. Informacje te są przedstawione bardzo interesująco, mają czytelną strukturę, ciekawą szatę graficzną oraz czasami efekty dźwiękowe, poza tym są na bieżąco aktualizowane. Zamieszczone w nich galerie ciekawych zdjęć i zestawienia tabelaryczne oraz zwięzłe informacje na pewno zainteresują i zachęcą uczniów do wyszukiwania informacji.

Poniżej przedstawiam dwie z najciekawszych, moim zdaniem, stron internetowych z informacjami o Wszechświecie, które polecam wykorzystać jako źródło wiedzy na lekcjach. www.wszechswiat1.hg.pl, www.solar.po.opole.pl. Ich zaletą jest to, że są napisane w języku polskim, mają czytelną strukturę i prezentują przystępnie dla uczniów gimnazjum informacje, które są zobrazowane wieloma ciekawymi zdjęciami, animacjami, wykresami i tabelami. Dla zainteresowanych pogłębieniem wiedzy z astronomii polecam stronę Uniwersytetu Wrocławskiego http://www.astro.uni.wroc.pl.

Inne ciekawe adresy, które można wykorzystać na lekcjach z elementów astronomii to:
http://aik.magazyn.pl bardzo ciekawa strona, na której znajdują się opisy i zdjęcia planet, gwiazd, galaktyk oraz są informacje o historii i badaniach Kosmosu
http://www.astronomia.pl portal astronomiczny
www.tk.pl/astro strona programu telewizyjnego o astronomii
www.tk.pl/astro/ksiezyc zawiera dużo informacji o Księżycu, jego fazach i zaćmieniach
www.polsek.regionet.pl to strona Polskiego Stowarzyszenia Ekploracji Kosmosu, znajdują się tu informacje o prowadzonych badaniach
www.republika.pl znajdują się tu liczne informacje o Wszechświecie, różnych obiektach, badaniach, oraz galerie
http://www.chorzow.pl/planetarium zawiera informacje o Obserwatorium i Planetarium w Chorzowie
www.astro.uni.wroc.pl zawiera informacje Instytutu Astronomicznego we Wrocławiu
http://www.japatan.phg.pl zawiera dużo ciekawych informacji oraz fotografie obiektów ciał niebieskich
www.nasa.warka.pl strona w języku polskim zawierająca liczne informacje o NASA jej historii, ludziach, misjach i badaniach
Zestawienie adresów stron internetowych dotyczących stanu pogody
http://meteo.icm.edu.pl/Prognoza pogody dla Polski
http://www.pogoda.info.pl/Prognoza pogody dla Polski
http://www.pogoda.pl/Prognoza pogody dla Polski
http://pogoda.warez.pl/mapy.htmlPrognoza pogody dla Polski
http://www.weather.com/Prognoza pogody dla świata (ang.)
Zestawienie stron intenetowych zawierające informacje turystyczne i inne
http://www.polska.plInformacje o Polsce
http://www.poland.pl/The Official Webside of Poland (ang.)
http://www.gminy.pl/Strona gmin w Polsce
http://www.pl-info.com.pl/Informacje o Polsce
http://www.polonia.org/Instytucje i Organizacje Polonijne
http://www.cie.gov.pl/Centrum Informacji Europejskiej
http://www.turystyka.com.pl/Internetowy serwis informacyjny
http://www.ipolska.pl/Serwer turystyczny
http://www.pkp.com.pl/Rozkład jazdy pociągów
http://express.wp.pl/Rozkłady jazdy pociągów i samolotów
http://www.pascal.pl/Informator turystyczny
http://www.nationalgeographic.com/Strona czasopisma "National Geographic" (ang.)
http://www.wsinf.edu.pl/~magellan/Parki narodowe w Polsce
http://www.warszawa.cavern.com.pl/Strona poświęcona Warszawie
http://www.sudety.info.pl/Informator o Sudetach
http://bieszczady.koti.com.plPrzewodnik po Bieszczadach
http://www.krupowa.gory.pl/Schronisko na Hali Krupowej
http://www.zakopane.pl/Zakopane i okolice
http://www.wieliczka.com.pl/Kopalnia soli w Wieliczce
http://www.atlapedia.comInternetowy atlas świata
http://www.geo.eduhi.at/Wykorzystanie Internetu w nauczaniu geografii
http://www.nationalgeographic.com/Strona czasopisma "National Geographic" (ang.)
http://hum.amu.edu.pl/~zbzw/glob/encarta.htmAtlas świata (ang.)

Bardzo interesująca jest również podróż w bardzo odległe zakątki globu ziemskiego, za pośrednictwem licznych kamer umieszczonych na różnych kontynentach, które przekazują obraz do internetu. Umożliwia to potwierdzenie stanu pogody, czy panującej pory dnia.

Prezentacje w nauczaniu geografii

Stosowanie prezentacji czyli jej obsługi i tworzenie, wymaga znajomości podstaw obsługi komputera i programu Power Point.

PowerPoint to, proste narzędzie do składu grafiki i tekstu, przy pomocy którego można przygotować prezentacje. Program ma bardzo szerokie możliwości. Za jego pomocą łączymy dowolnego typu elementy graficzne z blokami tekstu. Podstawowymi elementami prezentacji są slajdy. Power Point oferuje nam szereg gotowych szablonów, gdzie w określonych miejscach użytkownik wstawia grafikę lub wpisuje tekst. Wybrany szablon możemy,dowolnie modyfikować.

PowerPoint umożliwia umieszczanie na slajdzie grafiki pod wieloma postaciami. Mogą to być np. rysunki, wykresy. Oferuje on także narzędzia do rysowania. Możemy tu wstawiać gotowa grafikę utworzoną wcześniej w innym programie. Łatwo można także łączyć grafikę z tekstem. Program oferuje szereg efektów wizualnych. Animować możemy pojedyncze elementy slajdu. Stosując animacje niestandardowe uzyskujemy przepływ tekstu w różnych kierunkach, jego np. krystalizację itp. Określić można kolejność animowanych elementów, czas uruchomienia animacji lub towarzyszące temu efekty dźwiękowe.

Prezentacje mogą być doskonałym materiałem na podsumowanie lekcji, wprowadzanie pojęć, ponieważ zastosowana grafika ułatwia zrozumienie niektórych mechanizmów warunkujących powstawanie takich zjawisk jak na przykład: Wyże, huragany, tornada itp.

Uwagi i wnioski:

  • Prowadzenie lekcji geografii w pracowni komputerowej sprzyja korelacji tego przedmiotu z informatyką i doskonali umiejętności uczniów w posługiwaniu się komputerem jako narzędziem w poszukiwaniu i opracowywaniu wiadomości.
     
  • W założeniach reformy - nauczyciel ma stwarzać uczniom warunki do samodzielnego, twórczego i aktywnego zdobywania wiedzy i umiejętności poprzez stosowanie w nauczaniu aktywizujących metod i środków dydaktycznych takich jak komputery i oprogramowanie dydaktyczne.
     
  • Encyklopedie multimedialne to programy proste w obsłudze o przejrzystej strukturze i estetycznej szacie graficznej, prezentujące tę dziedzinę wiedzy jaką jest geografia, w sposób zrozumiały i atrakcyjny dla ucznia gimnazjum, oraz umożliwia zaprezentowanie uczniom tego, co ze względu na duże odległości czasowe i przestrzenne jest niemożliwe do bezpośredniego zaobserwowania.
     
  • Geografia jest przedmiotem, skupiającym wiadomości i umiejętności z wielu dziedzin nauki i przedstawiającym całościowo złożoność i różnorodność świata w jego relacjach przestrzenno-czasowych. Dlatego wykorzystanie komputera i programów komputerowych może znacznie ułatwić pracę dydaktyczną.
     
  • Korzystając z narzędzi komputerowych można uzyskać bardzo dużo ciekawych i aktualnych informacji w formie opisów, zdjęć, animacji, filmów, tabel i słowników,
     
  • W celu uzupełnienia wiadomości związanych z daną tematyką, można korzystać z sieci Internet.
     
  • Stosowanie prezentacji wymaga pewnej znajomość programów do jej tworzenia, dlatego mogą ją stosować te osoby, które są bardziej zaawansowane w wykorzystaniu nowoczesnych technologii informatycznych.