Trudno nam wyobrazić sobie współczesne życie bez kontaktu z drugim człowiekiem. Jesteśmy istotami z natury społecznymi, szukającymi wzajemnych kontaktów. Tworzenie się społeczności opiera się na wzajemnym porozumieniu. Jest to możliwe tylko wówczas, kiedy istnieje zrozumiały dla wszystkich środek komunikowania się, czyli mowa. Problem pojawia się wówczas, gdy zostaje ta komunikacja zaburzona. Ma to miejsce w przypadku osób niesłyszących. Uszkodzenie słuchu pozbawia ich ważnego źródła informacji o świecie fizycznym i społecznym, utrudnia kontakt z otoczeniem, ujemnie wpływa na poczucie bezpieczeństwa oraz na prawidłowy rozwój emocjonalny oraz społeczny osób niesłyszących. Język migowy, chociaż bogaty, nie jest precyzyjny, nie oddaje wieloznaczności pojęć, jest zrozumiały dla wąskiej grupy ludzi. Nauczyciele, wspomagając w tym pracę rodziców, starają się stworzyć dzieciom niesłyszącym takie warunki życia szkolnego, które pomogą im osiągnąć pełny rozwój społeczny. Cel ten można realizować, między innymi, włączając dzieci niesłyszące w prace samorządów uczniowskich. Jest to doskonała okazja zdobycia przez nich doświadczenia w pracy zespołowej, uświadomienia sobie, jak ważne jest uczestniczenie w życiu każdej społeczności, nie tylko szkolnej. Często, właśnie w trakcie pracy w samorządzie, uczniowie przekonują się, iż podejmowane przez nich decyzje mają znaczący wpływ na funkcjonowanie szkoły, a to z kolei uświadamia im, że mogą i potrafią decydować o swoim własnym życiu. Samorządy równocześnie wzbogacają i wspierają funkcję wychowawczą szkoły, kształtują normy współżycia jednostek w grupie i pozwalają realizować cele: - społeczne
, m.in.: włączenie jednostek do społeczeństwa, rozwijanie kreatywności, kształcenie umiejętności działania w zespole, postawy szacunku wobec prawa i zasad współżycia społecznego;- wychowawcze
, m.in.: kształtowanie odpowiedzialności za podejmowane decyzje, podniesienie poczucia własnej wartości, wdrażanie do samokształcenia, samokontroli, samooceny, uczciwości wobec siebie i innych (etyka postępowania);- rewalidacyjny
, m.in.: rozwijanie umiejętności komunikowania się poprzez stosowanie ogólnopolskiego języka miganego, rozwój mowy werbalnej i odczytywanie mowy z ust.
Podejmując pracę z Samorządem Uczniowskim w Szkole Podstawowej i Gimnazjum przy Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Niesłyszących i Słabosłyszacych w Raciborzu miałyśmy świadomość, iż stanowi to nie małe wyzwanie. Praca z naszą młodzieżą potrafi dostarczyć wiele satysfakcji, ale równocześnie wymaga od nauczyciela zwiększonego wysiłku. Główne problemy, z którymi zetknęłyśmy się w trakcie pracy z Samorządem to: - niechęć do wykazywania się inicjatywą,
- niewielkie zaangażowanie w sprawy szkoły,
- brak oryginalnych pomysłów,
- słaba wiara we własne siły,
- mała samodzielność w podejmowaniu decyzji.
Próbując przezwyciężyć te problemy przeprowadzałyśmy liczne spotkania i rozmowy z uczniami, aby uświadomić ich, na czym polega samorządność i zachęcić do większej współpracy i zaangażowania. Bardzo powoli młodzież przekonywała się, że ich decyzje mają znaczący wpływ na życie szkoły. Widoczne było stopniowe wyzwalanie się inicjatywy uczniów i większy udział w życiu szkoły. Niestety w chwili przekazania wyłącznej inicjatywy w ręce uczniów, Samorząd praktycznie przestawał funkcjonować. Z naszych doświadczeń wynikają wnioski: 1) uczniowie osiągają dojrzałość do samodzielnego działania najczęściej dopiero w ostatniej klasie Gimnazjum, 2) wskazany jest jak najwcześniejszy kontakt ze strukturami Samorządu Uczniowskiego, co podnosi efektywność i samodzielność działań. Po spełnieniu tych warunków, uczniowie podejmujący się pracy w Samorządzie wykazali się bardzo ciekawymi pomysłami i zaangażowaniem: - samodzielnie organizowali Dzień Nauczyciela prowadząc apele, wręczając kwiaty zakupione z własnych funduszy, redagowali gazetkę z życzeniami dla pracowników całej szkoły;
- podjęli się współpracy z miejscowym schroniskiem dla zwierząt (przeprowadzili zbiórkę pieniędzy na zakup karmy);
- zorganizowali "mikołajki" dla uczniów (zapewnili paczki ze słodyczami, zaprosili rówieśników słyszących na wspólną zabawę);
- współpracując z dyrekcją mieli wpływ na ustalanie jadłospisu dla szkolnej stołówki,
- wykazali się inicjatywą założenia skrzynki na listy do Samorządu celem wciągnięcia całej społeczności uczniowskiej w życie szkoły.
Opieka nad Samorządem, chociaż nie była zadaniem najłatwiejszym, dostarczyła nam wiele satysfakcji i radości, a osiągnięte rezultaty zachęciły do dalszej pracy z uczniami w tym kierunku. |
