Marketingiem nazywamy rozpoznawanie i wykorzystywanie znajomości rynku, tzn. występujących na nim związków przyczynowo-skutkowych oraz zależności między podmiotami działającymi na rynku a ich otoczeniem. Z dotychczasowych ustaleń wynika, że w warunkach współczesnego rynku marketing, będąc zbiorem zasad postępowania określających ogólną filozofię działania przedsiębiorstwa, jest jedną z funkcji organizacyjnych, która stanowi dziedzinę wyspecjalizowanego zarządzania. Szerokie rozumienie marketingu odwołuje się do istoty wymiany, stanowiącej we współczesnym świecie podstawową formę zaspokajania zarówno potrzeb indywidualnych, jak i zbiorowych (publicznych). Charakterystyczne jest przy tym podkreślenie nie tyle potrzeb, które zawsze stanowiły mniej lub bardziej uświadomiony stymulator aktywności gospodarczej, co pragnień kryjących się za potrzebami i związanych z nimi źródeł satysfakcji nabywcy. Ważną częścią składowa marketingu jest wybór atrakcyjnego opakowania produktu, przyciągającego uwagę klienta i odróżniającego produkt od innych analogicznych dóbr. Istotnym elementem marketingu jest wybór właściwego poziomu ceny. Przy wejściu z nowym produktem na rynek cena nie może być zbyt wysoka, aby nie zniechęcać potencjalnych nabywców. Nie może też być zbyt niska, aby nie budzić podejrzeń, iż oferowany towar po tak niskiej cenie może być nie najlepszej jakości. Marketing obejmuje także cały proces dystrybucji tzn. sposobu dostarczania towaru na rynek, zorganizowania odpowiedniego serwisu oraz promocji. Strategia marketingu nastawiona jest na ciągły rozwój firmy, jej unowocześnianie i tym samym ciągłe badanie rynku, zmienności zachowań klienta, a także obserwację zachowań głównych konkurentów oraz stopnia ich przewagi. Żywotność każdego produktu jest ograniczona i zmienna w czasie. Trzeba ustalić, czy obroty danym towarem znajdują się w fazie wstępnej, wzrostowej, szczytowej, czy też w fazie regresu, w której konkurencja wchodzi z nowymi, bardziej atrakcyjnymi towarami, co zapowiada spadek obrotów i zmniejszenie dochodów. Kierownictwo firmy musi myśleć i działać długofalowo i tak zmieniać profil produkcji, udoskonalać jakość wyrobów, aby umożliwiało to zwiększenie udziału firmy w ogólnych obrotach danej branży. Musi być utrzymana płynność procesu produkcji i sprzedaży oraz terminowa realizacja nakreślonego programu. Głównym zadaniem marketingu jest dążenie do wytwarzania i sprzedaży produktu: - którego jeszcze nikt nie ma,
- którego możliwie największa liczba osób potrzebuje,
- który byłby tak wyceniony, aby nabywców stać było kupić go,
- który zapewniałby firmie odpowiedni zysk i dopingował jej kierownictwo do dalszego zwiększania produkcji.
Spełnienie tych warunków jest najlepszą gwarancją sukcesu. Do osiągnięcia tego celu firma musi zatrudnić najlepszych fachowców i ustalić wynagrodzenia w zależności od ich kwalifikacji i rzeczywistego wkładu w funkcjonowanie i rozwój firmy. Kompetencje i sprawność działania pracowników zawsze będą decydować o pozycji i sukcesie firmy w strukturach konkurencyjnego rynku. Działalność marketingowa instytucji czy przedsiębiorstwa, niezależnie od ich rodzaju, będzie znacznie ułatwiona, jeśli cele i zadania tych organizacji sformułowane są w sposób czytelny, oraz są wymierne i osiągalne. W szkole - zupełnie inaczej niż w zakładzie produkcyjnym - "obróbce" poddaje się młodych ludzi, a nie martwe przedmioty. W firmie ludzie są przedmiotem, w szkole - podmiotem. Dla dobra firmy można usunąć złych pracowników. A dobro szkoły? Zawsze pozostaje mniej ważne niż dobro ucznia. Szczególnie w podstawówce, gdzie nauka jest ustawowym obowiązkiem. Zastanawiając się nad tym, czym charakteryzuje się dobra firma i przekładając to na warunki szkoły, należałoby zwrócić uwagę na: dyrekcję, kadrę, kierunki i strategię działania, lokal, warunki pracy, możliwość rozwoju pracowników, reklamę i promocję firmy no i oczywiście finanse. Dyrektor szkoły powinien mieć wykształcenie, predyspozycje osobowościowe i mentalne, umiejętność zaplanowania i zrealizowania celów, które pragnie osiągnąć. Duże znaczenie ma tu też otwartość i komunikatywność takiego człowieka. Liczne i życzliwe kontakty z innymi nie są bez znaczenia. Ideałem byłby ktoś z dużym wdziękiem osobistym. Kierunki i strategia działania są podstawą rozwoju firmy. Encyklopedia powszechna podaje:
"Strategia - dział sztuki wojennej, obejmujący teorię i praktykę przygotowania i prowadzenia wojny, jej poszczególnych kampanii i najważniejszych operacji".
Należy jedynie "wojnę" zastąpić "firmą".
Kadra powinna być powoli i mądrze kompletowana. Wykształcona, ale z nieustanną chęcią zdobywania nowej wiedzy i informacji. Ambitna, odpowiedzialna, uczciwa, precyzyjna. Z pomysłem na życie, ale i elastyczna. Gotowa zmienić wszystko, o ile trzeba. Lokal i warunki pracy powinien być estetyczny, przyciągający wzrok. Z zadbanym i uporządkowanym otoczeniem, odnawianym w miarę potrzeb, czystym i sensownie zagospodarowanym. Stanowiska pracy ergonomiczne, wyposażone we wszystkie właściwe dla wykonywanych czynności urządzenia i narzędzia. Także - ułatwiające poruszanie się i korzystanie z firmy - niepełnosprawnym. Jeżeli chodzi o rozwój pracowników, to nauczyciel ma sporo możliwości dodatkowego kształcenia się. Tyle, że zwykle finansuje je sobie sam. Strategia i kierunki działania to podstawa istnienia firmy. Przede wszystkim polegająca na wymyśleniu i rozpropagowaniu jej wizerunku i mocnych punktów. Szkoła jako firma może być postrzegana przez dzieci jako "aparat ucisku", a przez rodziców - jako źle zorganizowana instytucja z niekompetentnymi pracownikami.
Finanse w firmie muszą być, choć niema co się łudzić, że rozwiążą wszystkie problemy. Nawet niezbyt duże mądrze zainwestowane, pomnożą się. Muszą wystarczyć na działalność firmy. W szkole nie ma tak prostego przełożeni, bo to miejsce, w które głównie się inwestuje. Produkt szkoły, czyli dobry absolwent przyniesie policzalne zyski już całkiem innej firmie. Taki absolwent może stać się jedynie żywą reklamą szkoły i zachęci innych do przyjścia do te, a nie innej placówki.
Starania o pozyskanie przychylności "klientów" usług edukacyjnych, dążenie do zajęcia jak najlepszego miejsca na liście rankingowej w gminie, powiecie, województwie czy nawet kraju i inne tego typu działania wprowadzające do edukacji elementy gry rynkowej, powodują konieczność podejmowania różnych inicjatyw marketingowych zarówno przez kadrę kierowniczą szkół, placówek i instytucji oświatowych, jak i zatrudnionych w nich nauczycieli. Wzorem podmiotów gospodarczych szkoły i placówki są zmuszone swój "produkt" - ofertę edukacyjną - umieć dobrze "sprzedać". Do tego właśnie potrzebna jest umiejętność zaprezentowania swojego "oblicza", wizerunku instytucji (image).
Przez image szkoły rozumie się sumę subiektywnych opinii o jakości jej nauczania i kontaktów ze środowiskiem. Pozytywny wizerunek szkoły: - sprzyja akceptacji działań szkoły przez podmioty działające w jej otoczeniu
- daje większą możliwość udziału w różnych ciekawych przedsięwzięciach
- podnosi morale pracowników i uczniów
- nakręca spiralę sukcesu
- wytwarza dumę z uczęszczania do szkoły i wiąże z nią na wiele lat nawet po opuszczeniu jej murów.
Kreowanie pozytywnego image szkoły wymaga podejmowania działań jednocześnie w dwóch płaszczyznach: - jawnej, odnoszącej się do promowania rzeczy "namacalnych", łatwo "rzucających się w oczy" i przez to wychwytywanych bez trudności przez przeciętnego odbiorcę
- ukrytej, ogniskującej się wokół pedagogicznej koncepcji działania szkoły, a ujawniającej się w jej celach i ideałach, klimacie pracy, relacjach interpersonalnych, zachowaniach pracowników.
Szkoła jest specyficzną firmą, która dla swojego funkcjonowania i osiągania coraz lepszych efektów potrzebuje promocji. Jej celem będzie przede wszystkim budowanie wizerunku szkoły zewnętrznego i dydaktyczno - wychowawczego oraz kształtowanie dobrej opinii o niej w środowisku.
Ważny jest wygląd budynku i zadbanie o otoczenie szkoły, zawsze czyste, uporządkowane, z dobrze utrzymaną zielenią. W przypadku mojej szkoły, zwraca się szczególna uwagę na dekorację z roślin na zewnątrz i wewnątrz budynku, gdyż jest to szkoła rolnicza. Wystrój pomieszczeń, szczególnie miejsc kontaktowych, np. sekretariat, pokój nauczycielski, zachęca do skorzystania z usług.
Sposobem poinformowania o usługach szkoły jest rozwieszanie plakatów w pobliżu szkoły, na terenie miasta, a przede wszystkim w każdym gimnazjum.
Bardzo ważny jest również udział przedstawicieli szkoły w targach oświatowych czy edukacyjnych, na których można przedstawić ofertę szkoły i porównać ją z konkurencją. Szkoła musi dobrze kontaktować się z mediami. Działalność oświatowa wymaga, aby zachęcić jak największą liczbę osób do zdobywania wiedzy w naszej szkole.
Ogłoszenia przedstawiają szkołę w sposób skrótowy. Ciekawa propozycją jest drukowanie interesujących artykułów o szkole. Jako źródło stałej informacji o szkole należy traktować gazetkę szkolną docierającą nie tylko do uczniów i nauczycieli, ale rodziców, znajomych, a nawet przedstawicieli lokalnych władz. W artykułach oprócz informacji przedstawia się opinie o szkole osób korzystających z naszych usług, absolwentów naszej szkoły, pracowników. Prezentacją działalności szkoły są sygnały o przedsięwzięciach, o uczniach, uczestnikach konkursów, olimpiad, zawodów, o nauczycielach, o imprezach przekazywane na antenę lokalnego radia.
Istotnym w promocji szkoły jest system informacyjny WWW na którego stronie szkoła prezentuje zdjęcia ze szkoły, film o szkole, rozsyła listy o profilach kształcenia, warunkach przyjęć, bazie dydaktycznej, możliwościach znalezienia pracy po szkole i pomocy w tym zakresie. Poza tym ważne jest połączenie z serwerem regionalnym, do którego dostęp jest całodobowy.
Do pozytywnego wizerunku szkoły zaliczyć można Izbę Pamięci i koła zainteresowań (PCK, turystyczne, biologiczne, fizyczne, statystyczne, dramaryczne, ekologiczne, technologów żywności, miłośników poezji). Szkoła jest miejscem organizacji wielu imprez: - wystawy malarstwa udostępniane bezpłatnie społeczności lokalnej pt. "Biblia w ilustracjach", "Pan Tadeusz, Ballady i romanse w ilustracjach", "Henryk Sienkiewicz w ilustracji", "Królowie Polski", "Juliusz Słowacki w ilustracjach"
- wystawy dekoracji świątecznych, wykonane przez naszych uczniów
- koncerty chóru szkolnego
- imprezy herbowe, na których przedstawia się dorobek szkoły
- spotkania rolników i Doradztwa Rolniczego z Łosiowa
- Dni Europejskich, w ramach działalności Klubu Stańczyka
- Kiermaszu Ogrodniczego, w czasie którego młodzież sprzedaje wyhodowane przez siebie rośliny ozdobne.
Szkoła współpracuje również z Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Stacją Opieki "Caritas", czynnie uczestnicząc w programach pomocy dzieciom i młodzieży, angażując uczniów-wolontariuszy do pracy z dziećmi z rodzin niewydolnych wychowawczo, a także szukając sponsorów, którzy pomogą sfinansować przedsięwzięcia w tym zakresie.
Zapraszani są do szkoły członkowie władz lokalnych, gminnych i powiatowych, radni, posłowie i senatorowie. Odbyło się spotkanie z prezydentem A. Kwaśniewskim oraz reprezentantami partii politycznych m.in. J.Kalinowskim, H. Suchocką, D. Tuskiem czy D. Simonides.
Zainicjowana została współpraca ze szkołami o podobnym profilu we Francji, Czechach, Niemczech i Holandii. W ramach poszerzania umiejętności językowych organizuje się letnie kursy językowe na terenie szkoły. Kolejną inicjatywą szkoły jest nawiązanie współpracy z Akademią Rolniczą we Wrocławiu. Została otworzona filia tej uczelni z kierunkiem Rolnym oraz Biologią i Hodowlą Zwierząt. Szkoła posiada również dobrze wyposażoną pracownię gospodarstwa domowego, labolatorium analizy żywności, 3 sale gimnastyczne, bibliotekę oferującą bogaty księgozbiór oraz dostęp do internetu, zaplecze kuchenno-gospodarcze oraz internat. Wszystko to gwarantuje wysoki poziom nauczania, a co za tym idzie liczne sukcesy uczniów w różnego typu olimpiadach i konkursach przedmiotowych oraz zawodach sportowych. Powyższe działania mogą spowodować, że w panoramie innych szkół, moja będzie się wyróżniała pozytywnie. A najważniejsze jest to, że uczniowie będą się identyfikowali ze swoja "budą" i rozumieli ze swoimi nauczycielami, a rodzice staną się autentycznymi przyjaciółmi szkoły.
L I T E R A T U R A - J. Baker "Marketing rolniczy"
- D. Elsner "Kreowanie wizerunku szkoły - czas zacząć" Nowa Szkoła 1998 nr 9
- L. Garbarski i inni "Marketing"
- G. Habigier - Pipska "Propozycja promocji szkoły" Nowa Szkoła 2001 nr 4
- I. Iwanicka "Szkoła jako firma" Nowa Szkoła 1998 nr 1
- M. Strużycki "Przedsiębiorstwo a rynek"
- Praca zbiorowa "Leksykon marketingu"
|
