Działa tylko w IE - sorry!    
     

Szkolna Izba Regionalna

mgr Janina Janik


Sytuacja geopolityczna Polski - otwarcie na Zachód i Wschód - stwarza ogromne szanse i możliwości na przyszłość, ale też zmusza do umacniania własnych korzeni. Dlatego coraz większego znaczenia nabiera we współczesnej szkole polskiej edukacja regionalna, której głównym zadaniem jest poznanie dziedzictwa lokalnej ojczyzny i zrozumienie związku z ziemią rodzinną.

Wprowadzona reforma systemu oświatowego dała szkole konkretne możliwości włączania treści lokalnych i regionalnych w proces dydaktyczno-wychowawczy w ramach obowiązkowej międzyprzedmiotowej ścieżki: edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie.

Praca regionalna w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. Augustyna Świdra w Świętochłowicach prowadzona jest od wielu lat w różnej formie. Na szczególną uwagę zasługuje działalność szkolnej Izby Regionalnej, która funkcjonuje już od 1981 roku. Jej powstanie nie byłoby możliwe bez pasji zbierackiej uczniów i nauczycieli. W ciągu 20 lat istnienia Izby systematycznie rosła ilość ciekawych, wartościowych zbiorów, które pozwoliły na wyodrębnienie czterech działów.

Ekspozycję rozpoczyna dział kultury materialnej, w którym wystawiono sprzęty codziennego użytku i narzędzia pracy pochodzące z przełomu XIX i XX wieku. Wśród sprzętów cenne są autentyczne meble, które tworzą swoisty wystrój i klimat Izby. Są to: tradycyjna szafa ze zdobieniami, łóżko okryte starą, koronkową narzutą, stół, krzesła, wiszące zegary.

Następny dział obejmuje różnego rodzaju druki, mapy, zdjęcia, dokumenty ilustrujące naszą historię regionalną. Wśród zgromadzonych tu zabytków wielką wartość przedstawiają druki religijne pochodzące z końca XIX i początku XX wieku wydane na Śląsku w języku polskim. Do szczególnie cennych należą: "Śpiewnik kościelny i domowy" z 1892 roku wydany w Gliwicach, "Książka do nabożeństwa" z 1899 roku wydana w Górze Św. Anny. W zbiorach Izby znajduje się nawet "Książka do nabożeństwa dla katolików archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej" wydana w Gnieźnie w 1864 roku.

Pamiątkami o dużej wartości historycznej w dziale dokumentów są okolicznościowe znaczki wydane w okresie plebiscytu na Górnym Śląsku a także mapa fizyczna II Rzeczypospolitej, na której miejscowości na Śląsku pozostające poza granicami Polski oznaczone są w języku polskim.

W dziale "Ordery, odznaczenia, medale" znajdują się m.in. medale wręczane w Polsce międzywojennej uczestnikom walk o niepodległość. Interesujący jest również medal z podobizną Józefa Piłsudskiego. Wśród odznaczeń za osiągnięcia sportowe znajduje się odznaka z 1929 roku za zajęcie I miejsca w pięcioboju.

Ponieważ na przeszłości budujemy patriotyzm dnia codziennego, dlatego w Izbie wyeksponowano również aktualny dorobek młodzieży naszej szkoły. W księdze inwentarzowej zarejestrowano więc puchary, głównie za osiągnięcia sportowe oraz dyplomy za osiągnięcia w innych dziedzinach. W taki sposób urządzona Izba Regionalna stała się skarbnicą wiedzy historycznej i źródłem satysfakcji dla całej społeczności uczniowskiej i nauczycieli.

Głównym zadaniem szkolnego muzeum jest udostępnienie swoich zbiorów do celów dydaktycznych. Nieocenioną rolę w procesie nauczania odgrywa sytuacja, gdy konkret zastępuje ogólnikowość. Właśnie w muzeum uczeń ma okazję bezpośrednio zetknąć się z zabytkami i źródłami historycznymi.

W ramach edukacji regionalnej w szkolnej Izbie prowadzone są lekcje poświęcone patronowi szkoły - Augustynowi Świdrowi. A. Świder - uczestnik powstań śląskich, robotnik, poeta z Lipin, żyjący w latach 1886-1923 - jest przykładem lokalnego polskiego działacza, zaangażowanego w życie polityczne i narodowe Górnego Śląska.

Dla pełniejszej prezentacji biografii politycznej Patrona Szkoły wykorzystuje się konkretne eksponaty historyczne. Na przykład omawiając wielki wpływ Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" na świadomość narodową młodego Świdra przedstawia się młodzieży egzemplarz czasopisma "Sokół" z lat międzywojennych. Autentyczne znaczki z okresu plebiscytu na Górnym Śląsku czy pocztówka z okolicznościowym stemplem pocztowym z 1937 roku wprowadzonym na pamiątkę 15 rocznicy wkroczenia wojska polskiego na Górny Śląsk stanowią doskonały materiał źródłowy dla charakterystyki powstańczego, niezwykle ważnego w życiu Świdra, epizodu.

Klimat szkolnego muzeum pomaga też uczniom w lepszej percepcji i emocjonalnym odbiorze wierszy A. Świdra, w których przewija się motyw umiłowania śląskiej ziemi i odpowiedzialności za jej losy.

W oryginalnej scenerii dawnej śląskiej izby wśród starych dokumentów, fotografii i sprzętów młodzież szkolna uczestniczy w cyklu zajęć poświęconych dziejom "małej ojczyzny". Niecodzienny charakter lekcji z regionalizmu inspiruje uczniów do gromadzenia pamiątek i źródel do historii rodziny, miejscowości, regionu. Uczestnictwo młodzieży w pomnażaniu zasobów Izby Regionalnej świadczy o tym, że młodzi ludzie są ciekawi swoich korzeni, są ciekawi dziejów regionu, w którym żyli jego przodkowie, a w którym dzisiaj oni sami tworzą jego współczesność.

Izba Regionalna była również miejscem wystawy najbardziej interesujących prac plastycznych wykonanych przez uczniów w ramach konkursu "Moja gmina - moja mała ojczyzna". Tu także uczniowie prezentowali wykonane przez siebie zdjęcia, na których utrwalili wiele kontrastujących ze sobą miejsc w Świętochłowicach, gdzie przeszłość zderza się ze współczesnością, ale właśnie przez to ciekawych i godnych uwagi.

Charakter i zbiory szkolnego muzeum stwarzają możliwość wykorzystania ich w procesie nauczania historii, wychodząc od konkretnego, lokalnego materiału. Takie tematy programowe z historii jak: "Kształtowanie zachodniej granicy Polski po 1918 roku", "Reforma walutowa Władysława Grabskiego" można z powodzeniem przeprowadzić w Izbie Regionalnej, wykorzystując poszczególne pamiątki jako pomoc dydaktyczną.

Dzieje regionu wyrażone poprzez eksponaty muzealne, a następnie powiązane z historią Polski, uświadamiają młodzieży, że wiadomości zdobywane na lekcjach nie są czystą abstrakcją. W ten sposób kształtują się u młodych ludzi postawy ukierunkowane na pielęgnowanie i pomnażanie regionalnego i narodowego dziedzictwa kulturowego.

Powiększ Powiększ Powiększ Powiększ Powiększ
         
     
           
Strona główna Opinie W sieci Downloads Publikacje O stronie