Konspekt lekcji - liceum ogólnokształcące, profilowaneTemat: Problemy małżeńskie w krzywym zwierciadle satyry... I co z tego wynika? (Ignacy Krasicki "Żona modna") Cele edukacyjne: - Osiąganie przez uczniów dojrzałości intelektualnej, emocjonalnej i moralnej. Budowanie tożsamości osobowej, narodowej oraz zadomowienie w tradycji kultury europejskiej.
- Rozwijanie świadomego, krytycznego odbioru dzieł kultury oraz samodzielnego poznawania różnych obszarów humanistyki.
Zadania szkoły: - Wprowadzenie ucznia w dziedzictwo literackie i kulturowe; pogłębienie rozumienia tradycji narodowej.
- Interpretacja arcydzieł w kontekście egzystencjalnym, aksjologicznym i historycznym; rozpoznawanie wartości w dziełach literatury i kultury oraz ich hierarchizacja, wartościowanie.
- Nauczanie syntetyzowania i porządkowania poznanego materiału wg literaturoznawstwa (pojęcia z poetyki i procesu historycznoliterackiego).
- Wprowadzenie w technologię pracy umysłowej jako przygotowanie do matury i studiów.
Treści: - Mówienie i pisanie
- sprawne posługiwanie się różnymi odmianami polszczyzny
- sprawne i skuteczne uczestniczenie w dialogu, dyskusji.
- Czytanie ze zrozumieniem tekstów literackich.
- Odbiór dzieł sztuki:
- w wymiarze interpretacyjnym:
- wyraziste czytanie utworów literackich ze zrozumieniem sensu
- stosowanie podstawowych pojęć z poetyki w analizie utworów literackich; pojmowanie działań analitycznych jako podstawy interpretacji; umiejętność przywołania właściwego kontekstu
- rozumienie tekstu o różnym stopniu komplikacji.
- w wymiarze historycznym
- wyjaśnianie powiązań czytanego tekstu z historią Polski i Europy
- dostrzeganie wartości charakterystycznych dla danej epoki
- rozpoznawanie przybliżonego czasu powstawania utworów na podstawie obrazu kultury materialnej, obyczaju, konwencji, stylu i języka.
- w wymiarze aksjologiczno-egzystencjalnym:
- rozpoznawanie wartości i ich hierarchii w dziele literackim
- wskazywanie w literaturze i sztuce wartości aprobowanych przez siebie.
- Samokształcenie
- syntetyzowanie poznanego materiału: scalanie zebranych informacji w problemowe całości,
- korzystanie z literatury fachowej: notowanie, relacjonowanie, opis bibliograficzny,
- korzystanie z różnych rodzajów i technik gromadzenia i przekazywania informacji.
Wiadomości: - Ogólne pojęcia kultury:
- dzieło literackie i jego wyróżniki,
- uczestnictwo w kulturze: twórcy i odbiorcy.
- Tradycje literackie
- staropolskie i oświeceniowe.
- Tematy, motywy, wątki,
- Proces historycznoliteracki
- gatunki i rodzaje literackie.
- konwencja literacka i typowe dla niej środki artystyczne,
- konteksty utworu: historyczne i biograficzne,
- prąd artystyczny,
- epoka jako formacja kulturowa, następstwo epok.
- Wartości, kategorie etyczne i filozoficzne
- prawda, dobro, piękno,
- komizm, humor, ironia, tragizm,
- nauka, wiedza,
- odpowiedzialność.
Cele operacyjne lekcji: Uczeń:- zna i rozumie treść satyry "Żona modna",
- odczytuje jej sens dosłowny i ukryty,
- potrafi charakteryzować postaci utworu,
- ocenia bohaterów utworu,
- wyjaśnia artystyczne kreacje bohaterów, charakteryzuje je w kontekście epoki,
- umie posługiwać się cytatem w funkcji dokumentacyjnej,
- dostrzega i wskazuje komizm zarysowanych postaw i sytuacji,
- dostrzega i odczytuje dydaktyzm satyry, system wartości stanowiących podstawę krytycyzmu Krasickiego,
- ocenia wartość postawy Krasickiego - satyryka,
- umie wydobyć aktualne dla epoki i uniwersalne wartości problematyki satyry,
- umie dokonać konkretyzacji realistycznych rysów epoki kulturowego przełomu, zderzenia sarmackiej tradycji staropolskiej i francuskiego stylu rokokowego,
- zabiera konstruktywny głos w dyskusji,
- zna, rozumie, wskazuje cechy satyry,
- zna, rozumie i wykorzystuje w nietypowych sytuacjach pojęcie klasycyzmu,
- posługuje się pojęciami związanymi ze światopoglądem oświecenia,
- ustala kontekst interpretacyjny utworu.
Metoda:
pogadanka heurystyczna, dyskusja, praca z tekstem. Środki dydaktyczne:
Rysunki J. P. Norblina, reprodukcje obrazów Canaletta. Przebieg lekcji:- Ogniwo wstępne
- Rozmowa nauczyciela z uczniami o portretach, zdjęciach ślubnych rodziców, małżeństwie, powodach zawierania związków małżeńskich, życiu...
- Uświadomienie celu lekcji, (odczytanie aktualnych i uniwersalnych wartości problematyki satyry "Żona modna"),zapisanie tematu lekcji.
- Ogniwo centralne
Ukierunkowana analiza i interpretacja satyry Ignacego Krasickiego "Żona modna" - w kontekście założeń światopoglądowych i artystycznych epoki.
Obyczajowy obraz rzeczywistości XVIII wieku, w "krzywym zwierciadle" satyry.
Przebieg analizy i interpretacji:- konkretyzowanie bohaterów utworu,
- sposób przedstawiania bohaterów utworu,
- forma utworu,
- uczniowie przygotowują i przedstawiają materiał do sportretowania bohaterów utworu,
- konstruowanie (w tabeli) charakterystyki bohaterów (nazywanie cech, cytaty jako dowody cech),
- wnioski i ocena bohaterów,
- uczniowie umieszczają bohaterów w świecie staropolskiego sarmatyzmu i nowoczesnej cudzoziemszczyzny,
- wnioski wynikające z zestawienia w utworze dwóch obcych światów: sarmackiej tradycji staropolskiej i francuskiego stylu rokokowego,
- wskazanie komizmu jako środka służącego demaskowaniu prawdziwych postaw bohaterów,
- wskazanie komizmu jako sposobu krytyki aktualnej pisarzowi rzeczywistości.
- Ogniwo końcowe
Odczytanie systemu wartości stanowiącego podstawę krytycyzmu Krasickiego z utworu "Żona modna". Odczytanie uniwersalnych wartości problematyki satyry - śmiejąc się z żony modnej i jej męża Piotra, śmiejemy się również z karykaturalnych obrazków współczesnej rzeczywistości.
Zadanie domowe:
Wyobraź sobie, że jesteś satyrykiem przełomu XX i XXI wieku i przedstaw współczesny portret żony modnej i pana...... "?".
Bibliografia: - T. Patrzałek: Glosariusz od starożytności do pozytywizmu. Materiały do kształcenia literackiego szkoły średniej. Wrocław 1992.
- T. Kostkiewiczowa: Satyry I. Krasickiego. Polonistyka 1979 z.4.
|
