Problem narkomanii stanowi ogromne zagrożenie, zwłaszcza dla młodych ludzi. Zjawisko narkomanii staje się obecnie w Polsce coraz bardziej groźne, zaczyna obejmować swym zasięgiem coraz większą liczbę młodych ludzi. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez prof. Chodorowskiego z gdańskiej Kliniki Ostrych Zatruć, styczność z narkotykami miało już prawie 43 % młodych, uczących się jeszcze ludzi. Jak dotąd pozytywnie wypadają uczniowie szkół sportowych. Zdecydowanie gorzej jest z młodzieżą uczącą się w prywatnych liceach. Co drugi uczeń szkoły podstawowej, średniej oraz gimnazjum w województwie pomorskim sięga po narkotyki ze zwykłej ciekawości. Niemałą rolę odgrywają namowy kolegów. Co dwudziesty z nich zażywa, gdyż chce się dobrze czuć. W marcu 2000 roku przeprowadzono badania sondażowe wśród nieletnich na temat narkomanii. Specjaliści z Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie spotkali się z uczniami 107 szkół na terenie Trójmiasta i Słupska. Młodzież wypełniała szczegółowe ankiety. Okazało się, że co trzeci uczeń szkoły ponad podstawowej ma już na swoim koncie kontakt z narkotykami. W przypadku szkół podstawowych statystyka jest znacznie niższa. Narkomania jest chorobą ludzi młodych i zaczyna się najczęściej w okresie dojrzewania. Inicjacja narkotyczna wśród uczniów szkół podstawowych rozpoczyna się w wieku 12 lat. Uczniowie szkół średnich i gimnazjów sięgają po narkotyki od 14 roku życia. Panika, strach i przerażenie towarzyszą najczęściej rodzicom gdy dowiedzą się, że dziecko zażywa narkotyki. Zdaniem specjalistów są to najgorsi doradcy. Każdy przypadek należy rozpatrywać spokojnie. Do każdego należy podchodzić indywidualnie. Rodzice nie powinni ukrywać swojej troski i obaw przed dzieckiem. Powinno ono wiedzieć, że rodzice martwią się o nie, a ich działania wynikają właśnie z troski. Dziecku trudniej będzie oszukiwać najbliższych. Rodzice, którzy podejrzewają, że ich dziecko zażyło narkotyki maja kilka możliwości działania. Razem z dzieckiem mogą iść do izby przyjęć AMG i prosić o wykonanie bezpłatnych badań toksykologicznych. Do Kliniki Toksykologii iść można również ze skierowaniem od rejonowego. Jeżeli istnieje potrzeba wykonania natychmiastowej kontroli, najprościej zawieść dziecko bezpośrednio do Laboratorium Toksykologicznego Akademii Medycznej w Gdańsku. O każdej porze dnia i nocy można odpłatnie tam wykonać badania . Jeśli dziecko nie traci kontaktu z rzeczywistością, wystarczy, że rodzice sami przywiozą je do kliniki. W najbardziej drastycznych przypadkach, gdy dziecko po zażyciu narkotyków stało się nadpobudliwe o pomoc zawsze można poprosić policję. Dla wielu rodziców jest to jedna z najtrudniejszych decyzji, bywa jednak, że jest niezbędna. Lekarze współpracują z policjantami. W asyście funkcjonariuszy dziecko może być przewiezione do szpitala. Niestety, w ten sposób mogą postępować tylko rodzice dzieci, które nie skończyły 18 lat. Osoby pełnoletnie można starać się sądownie ubezwłasnowolnić i dopiero później rozpocząć ich przymusowe leczenie. ZNAKI OSTRZEGAWCZEMimo intensywnej propagandy antynarkotykowej niektórzy rodzice nie potrafią rozpoznać, że ich dziecko używa narkotyki. Oto najbardziej typowe oznaki, które mogą wzbudzić podejrzenia: - Stan zdrowia
- ogólny spadek energii
- niespokojna, bełkotliwa, chaotyczna mowa
- przekrwione oczy
- brak reakcji źrenic na światło
- brak kontroli nad ruchem gałek ocznych
- słodka woń oddechu
- kichanie, krwawienie z nosa, przewlekły katar
- objawy uczulenia
- spadek wagi ciała
- zaburzenia snu
- czasami, ostry, "chemiczny" zapach potu
- Nowe obyczaje
- stałe chowanie czegoś przed domownikami
- ginięcie w domu różnych przedmiotów np. pieniędzy, ubrań, płyt, kaset
- zobojętnienie na sprawy wiary
- używania slangu
- pojawienie się częstych, tajemniczych telefonów o różnych porach
- nagła zmiana przyjaciół na innych, szczególnie starszych od siebie
- kolekcjonowanie emblematów związanych z subkulturami młodzieżowymi np. listek marihuany
- napisy w stylu - "THC", Legalis Canabis"
- Zachowanie
- apatia lub senność
- nagłe wybuchy agresji
- nieobecność, bycie w innym świecie
- izolacja od życia rodzinnego
- niewykonywanie dotychczasowych obowiązków
- zaprzestanie uczestniczenia w imprezach rodzinnych szczególnie wyjazdowych
- łamanie dotychczasowych zasad zachowania
- spóźnione powroty
- nieuzasadnione wychodzenie z domu
- niewyjaśnione spędzanie nocy poza domem
- zamykanie się w swoim pokoju na długie godziny, izolowanie się od innych domowników
- zakaz wstępu rodziców do pokoju dziecka
- częste wietrzenie pokoju, odświeżacze powietrza
- drażliwość, wybuchowość, wrogie nastawienie do otoczenia, nieposłuszeństwo
- drobne kłamstwa
- objadanie się lub zaniechanie jedzenia, czasami bardzo nieregularnie
- niepowodzenia w szkole, wagary
- ślady kleju na ubraniu
- drobne, szare ziarenka lub tytoń w kieszeni
- ślady po nakłuciach igłą
Pojawienie się niektórych z tych oznak, nie musi oznaczać iż dziecko koniecznie bierze narkotyki, mogą one wskazywać np. na problemy ze zdrowiem, dorastaniem, kłopoty z życiu uczuciowym, codziennym. Gdy jednak jest ich wiele, pojawiają się w sposób nagły i powtarzają systematycznie należy poważnie rozważyć możliwość skontaktowania się z poradnią antynarkotykową. W aptekach można nabyć testy, dzięki którym rodzice samodzielnie mogą sprawdzić czy dziecko miało kontakt z narkotykami. Testy można kupić w każdej aptece bez recepty. Dostępne są te wykrywające najpopularniejsze narkotyki: amfetaminę, THC czyli substancje zawarte w marihuanie, kokainę a także morfinę. Do badania potrzebna jest próbka moczu osoby, u której chcemy sprawdzić czy zażywała środki odurzające. Test można wykonać w warunkach domowych. Składa się ze specjalnej płytki testowej i pipety. Za pomocą pipety na płytkę należy nałożyć próbkę moczu. Wynik uzyskuje się od trzech do ośmiu minut po badaniu. Testy na obecność narkotyku kosztują około 30 zł. Około 50 zł kosztuje test pozwalający wykryć obecność więcej niż jednego narkotyku. Warto tez zwrócić uwagę na pewne postawy i elementy w zachowaniu rodziców, które jeśli nie całkowicie nie zapobiegną to zdecydowanie zwiększą prawdopodobieństwo uchronienia dziecka przed narkomanią. Dobrze byłoby więc, by rodzice starali się: - być przykładem do naśladowania np. nie pić przy dziecku alkoholu
- często rozmawiać z dziećmi
- nie bać się tematów tabu, ale dostosować je do wieku dziecka
- nie porównywać go z innymi dziećmi
- zauważać i doceniać to co robi dobrze
- nie zezwalać na zbyt długie oglądanie telewizji czy siedzenie przy komputerze
- nie przyzwyczajać go do używek
- znać kolegów, z którymi się zadaje - z jakich domów pochodzą
- nauczyć dziecko, by nie wracało zbyt późno do domu
- krytykować zachowanie a nie osobę
- uczyć go odpowiedzialności za własne czyny
- mówić do dziecka tak, aby chciało słuchać
- słuchać tak, aby dziecko chciało mówić o wszystkim
Może jednak się okazać, że mimo starań i wysiłków nie udaje się uchronić dziecka przed niepożądanymi substancjami i stwierdzamy bez cienia wątpliwości, że nie potrafi ono samo oprzeć się pokusie. Wtedy nie należy: - bezgranicznie ufać dziecku, wierzyć w jego zapewnienia, gdyż uzależnienie czyni każdego mistrzem kłamstwa
- wierzyć zapewnieniom, że ma kontrolę nad narkotykami i że samo sobie poradzi
- przestawać zastanawiać się dlaczego dziecko zażywa narkotyki
- liczyć na to, że problem sam się rozwiąże
- rezygnować z pomocy specjalistów
- poddawać się przedwcześnie i przestawać wierzyć, że problem da się opanować przy wytrwałej pracy i wykorzystaniu dostępnej wiedzy
ABC NARKOTYKÓW- AMFETAMINA
- Ktoś, kto zażywa amfetaminę ma trudności z siedzeniem w jednym miejscu, jest zwykle gadatliwy. W sprzedaży nielegalnej spotyka się amfetaminę w postaci białego proszku. Przyjmowana jest przez śluzówki nosa.
- MARIHUANA
- Marihuanę pali się na ogół w szklanej lufce lub w fajce. Swoim wyglądem przypomina suszoną natkę pietruszki lub majeranek. Powoduje uczucie odprężenia. Jest to najpopularniejszy narkotyk.
- HASZYSZ
- Ma postać brązowych lub czarnych kostek lub kulek. Haszysz działa podobnie jak marihuana czyli powoduje uczucie odprężenia i ogólnego rozluźnienia. Zażycie lub wypalenie dużej dawki powoduje nudności.
- KOKAINA
- Kokaina to biały proszek z wyglądu przypominający mąkę, jeden z mocniejszych uzależniających narkotyków. Może być wstrzykiwany, najczęściej jednak jest wciągany przez nos. Należy do grupy środków pobudzających.
- EXTASY
- Po zażyciu występują stany depresji, paniki, niepokoju, może także dojść do znacznego zniszczenia mózgu, zaburzenia pracy nerek i wątroby. Jej działanie powoduje również wzrost temperatury ciała i rozszerzenie źrenic.
- LSD
- Jest to jeden z najsilniej działających narkotyków. Należy do halucynogenów. Jest to bibułka nasączona roztworem. Po dłuższym zażywaniu mogą wystąpić choroby psychiczne.
- HEROINA
- Polska heroina "kompot" to narkotyk otrzymywany ze słomy makowej, najpopularniejszy ze środków przyjmowanych dożylnie w Polsce. Szkodliwe następstwa używania heroiny objawiają się m.in. zwężeniem źrenic.
- PSYLOCYBINA
- Wśród wielu odmian grzybów znajduj ą się gatunki posiadające własności halucynogenne. Bezpośrednio po ich spożyciu występują objawy zawrotów głowy, stany lękowe. Występuję na łące na łąkach i polanach.
GDZIE PO POMOC- GDAŃSK
- Poradnia Profilaktyki i Terapii Uzależnień MONAR
Ul. 3 Maja 6
tel. (058) 302-04-42, 302-63-89;
pon-pt w godz 8-14 - Poradnia Odwykowa
Ul. Gospody 7
tel. (058) 556-27-07
pon w godz 12-19, wt w godz 12.30-16.30, śr w godz 8-19,
czw w godz 12.30-19.30, pt w godz 8-15 - GDYNIA
- Punkt Informacyjno-Konsultacyjny ds. Uzależnień
ul. Traugutta 9
tel. (058) 620-88-88
pon, śr, pt w godz 14-18,
wt w godz 14-18, czw w godz 14-16.30
- SOPOT
- Punkt Konsultacyjno-Informacyjny
Al. Niepodległości 757A
tel. (058) 551-72-79
pon, wt w godz 15.30-17, śr, czw w godz 15-17
WARTO PRZECZYTAĆ- "Dzieci, alkohol, narkotyki" Ruth Maxwell; Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
- "Jak rozpoznać, czy dziecko sięga po narkotyki" T. Dimoff, S. Carper; Elma Books; W-wa
- "Narkotyki w szkole i w domu" Maria Moneta Malewska; Instytut Wydawniczy Pax; W-wa
- "Narkotyki, wiedzieć więcej" Melanie McFadyean; EMBLEMAT; W-wa
- "Narkotyki w Polsce. Mity i rzeczywistość" Ewa Korpetta, Ewa Szmert-Sisicka; Prószyński i s-ka
- "Promocja zdrowia i profilaktyka uzależnień. Przewodnik nauczyciela szkoły podstawowej i gimnazjum"; Hanna Jakubowska; PWN; W-wa
- "Gdy miłość nie wystarcza. Poradnik dla rodziców" ; S. Arterburn, I. Burns,; Pojednanie; Lublin
- "Dlaczego narkotyki" ; Piotr Popik, Prószyński i s-ka
- "My rodzice dzieci z Dworca Centralnego" K. Karwicka, A. Ochemniak; Warszawa
INTERNETOWE STRONYW polskich zasobach można znaleźć wiele stron poświęconych uzależnieniom. Wiadomości w nich zawarte mogą pomóc rodzicom lub nauczycielom w walce z narkotykowym nałogiem. Autorzy niektórych serwisów podają też gotowe programy profilaktyczne pomagające szkołom zapobiegać zjawisku narkomanii. Pod adresem Związku Harcerstwa Polskiego, http://www.zhp.org.pl/programy/narkotyki.index.html znajdziemy taki program, który można ściągnąć jako plik tekstowy. W większości serwisów znajdziemy też odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące danego zjawiska. |
