WSTĘPZa główne zadania stojące przed nauczycielem-wychowawcą ucznia w liceum uważamy ukształtowanie człowieka szanującego siebie, szanującego innych, przestrzegającego prawo i normy moralno-etyczne. Pragniemy, by opuszczający mury szkoły absolwent cechował się postawami patriotycznymi, ale by także czuł się obywatelem wolnego świata, by rozumiał swoje miejsce w środowisku i na miarę własnych możliwości o nie dbał. Przyznajemy, że problematykę wynikającą z kształcenia postaw patriotycznych jak i proekologicznych w naszych założeniach traktujemy marginalnie, co nie znaczy, że jej nie doceniamy. Pozostawiamy ją jednak o wiele lepiej obeznanym z tematyką specjalistom: poloniście, historykowi, biologowi czy geografowi. W ramach działalności wychowawcy klasowego wymienione wcześniej zagadnienia zamierzamy realizować głównie przy okazji wycieczek klasowych, uroczystości szkolnych, lokalnych imprez. Zdając sobie sprawę z faktu, że podejmując się realizacji zbyt wielu działań zrobimy to tylko pobieżnie, koncentrujemy się na naszym zdaniem problematyce najbardziej obecnie palącej. Rozumiejąc, że działalność wychowawcza szkoły obejmuje różnorodne oddziaływania każdego z jej pracowników i uczniów i jest realizowana w każdym momencie istnienia młodego człowieka jako ucznia I LO, podajemy tylko te zagadnienia na których chcemy skoncentrować swą pracę w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy klasowego. Za główne zadania wychowawcy klasy pierwszej szkoły średniej uważamy pomoc uczniom w odnalezieniu się w nowej dla nich rzeczywistości szkolnej, zaaklimatyzowanie się w tym nowym środowisku oraz utworzenie grupy - klasy. Z tego też względu pracę wychowawczą w klasie pierwszej chcemy skoncentrować wokół dwóch głównych, odnoszących się do ucznia haseł: "Ja i moja szkoła" oraz "Tworzymy grupę - klasę ". Cele jakie sobie stawiamy przy realizacji pierwszego z nich obejmują zapoznanie uczniów z historią i tradycją szkoły, prawami i obowiązkami ucznia wynikającymi ze statutu oraz zasadami klasyfikowania, oceniania i promowania. Nie uciekamy od zadań tak prozaicznych jak zapoznanie wychowanków z rozkładem budynku, tygodniowym przydziałem godzin i ramowym planem nauczania (we współpracy z nauczycielami uczącymi poszczególnych przedmiotów), czy wreszcie działalnością samorządu i organizacji młodzieżowych funkcjonujących na terenie szkoły. Realizując drugie z haseł chcemy poznać naszych wychowanków, ułatwić im poznanie siebie nawzajem i sprawić by indywidualności, którymi są stworzyły współpracujące ze sobą chętnie i aktywnie grupę - klasę. Z naszych obserwacji wynika, że na ogół w klasie drugiej następuje eskalacja problemów wychowawczych. Na wycieczkach szkolnych ujawnia się na ogół zjawisko picia alkoholu, nagminne staje się palenie papierosów, wewnątrz klasy wybuchają nieujawnione dotąd konflikty. Z tego tez względu na tym etapie nauczania i wychowania chciałybyśmy się skupić wokół programów profilaktyki uzależnień oraz kształcenia postaw asertywnych. Z kolei na klasę trzecią, czwartą przypada czas pierwszych refleksji, obaw o własną przyszłość. Rodzą się wątpliwości, obawy ale i zaczynają coraz wyraźniej kształtować zainteresowania, uczniowie coraz konkretniej planują swoją przyszłość. Chcąc pomóc uczniom-wychowankom z sukcesem wejść w dorosłość na tym etapie koncentrujemy się wokół autorefleksji ucznia, haseł które dla potrzeb programu opatrzyłyśmy tytułem "Tworzymy siebie". Każde z zaproponowanych przez nas haseł podzieliłyśmy na tematyczne bloki odpowiadające zazwyczaj więcej niż jednej jednostce lekcyjnej. Cele operacyjne każdego z bloków umieszczamy w przedstawionym poniżej szczegółowym programie. Zajęcia powinny mieć charakter warsztatowy, z zastosowaniem metod aktywizujących. | L.p. | Hasła programowe | Tematyka zajęć | Cele operacyjne | I. |  | 1. I LO im. J. Słowackiego w Skarżysku-Kam. - budynek i nie tylko | - uczeń poznaje rozkład pomieszczeń, funkcje pracowników szkoły
- uczeń poznaje historię: tradycję i zwyczaje I LO | 2. Akty prawne regulujące funkcjonowanie szkoły:
- organizacja, cele i zadania szkoły wg statutu.
- prawa i obowiązki ucznia.
- wewnątrzszkolny regulamin oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. | - uczeń poznaje wynikające ze statutu swoje prawa i obowiązki
- uczeń zapoznaje się z zasadami oceniania, klasyfikowania i promowania
- uczeń poznaje przedstawicieli / opiekunów agend organizacji uczniowskich działających na terenie szkoły, poznaje cele i charakter działań poszczególnych organizacji | II. |  | 1. Ćwiczenia grupowe ułatwiające nawiązywanie kontaktu. | - uczeń rozluźnia się, przełamuje własne napięcie i onieśmielenie
- uczeń otwiera się na kontakty z innymi, rozwija swoją spostrzegawczość i zapamiętywanie | | 2. Autoprezentacja i odbiór prezentacji innych członków grupy. | - uczeń zapamiętuje imiona kolegów
- uczeń nawiązuje kontakt z kolegami poprzez prezentację samego siebie i poznanie prezentacji innych członków grupy | | 3. Komunikacja jako warunek funkcjonowania jednostki i społeczności klasowej, szkolnej, ... . | - uczeń rozwija umiejętności nawiązywania i podtrzymania kontaktu
- uczeń uczy się słuchać aktywnie
- uczeń rozwija umiejętność kontaktowania się niewerbalnego
- uczeń uczy się precyzyjnie wyrażać własne myśli i uczucia
- uczeń konstruktywnie porozumiewa się w sytuacjach konfliktowych | | 4. Klasa marzeń - podpisanie kontraktu dla klasy. | - uczeń uświadamia sobie własną rolę dla dobrego funkcjonowania grupy
- uczeń wyodrębnia cechy i zachowania budzące sympatię, zaufanie
- uczeń otwiera się na innych członków grupy, przeżywa refleksję nad swoimi relacjami z innymi ludźmi | | 5. Ćwiczenia sprzyjające poznaniu się uczniów na głębszym poziomie. | - uczeń otwiera się na potrzeby innych, współpracuje i tworzy przyjemną atmosferę w klasie
- uczeń dąży do lepszego poznania kolegów i nawiązywania współpracy | | 6. Trening rozwijający zdolności do empatycznego odczuwania i rozumienia drugiego człowieka. | - uczeń rozwija empatyczny wgląd w samoocenę innych osób | | 7. Różne aspekty funkcjonowania klasy (cele, struktura, role, normy, klimat emocjonalny, poczucie tożsamości grupowej). | - uczeń współtworzy cele klasy, angażuje się w jej życie
- uczeń zna znaczenie reguł i norm grupowych dla współżycia i współpracy. | | 8. Ćwiczenia integrujące klasę. | - uczeń poznaje czynniki sprzyjające i hamujące rozwój grupy | | 9. Diagnozowanie i rozwiązywanie konfliktów klasowych. | - uczeń angażuje się w poznanie i rozwiązywanie problemów klasy |
KLASA II
PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ
PROPAGOWANIE I KSZTAŁCENIE POSTAW ASERTYWNYCH| L.p. | Hasła programowe | Tematyka zajęć | Cele operacyjne | I. |  | 1. O szkodliwości nałogów. | - uczeń jasno uświadamia sobie zagrożenia dla własnego zdrowia wynikające z palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania narkotyków
- uczeń uświadamia sobie społeczna szkodliwość nałogów
- uczeń poznaje akty prawne regulujące posiadanie, używanie i handel papierosami, alkoholem, narkotykami | | 2. Używka jako proteza społeczna. | uczeń uświadamia sobie przyczyny sięgania po używki
- uczeń dostrzega drogę prowadzącą od sporadycznego użycia do nałogu
- uczeń poznaje sankcje prawne związane z paleniem, piciem, używaniem narkotyków. | | 3. Sztuka odmawiania. | - uczeń uświadamia sobie, że nie musi (nie powinien) ulegać namowom
- uczeń uczy się odmawiania
- uczeń krytycznie ocenia reklamy jako formę namawiania
- uczeń broni się przed manipulacją | | 4. Propagowanie zdrowego stylu życia. | - uczeń dostrzega wartość własnego zdrowia
- uczeń uświadamia sobie korzyści ze zdrowego stylu życia
- uczeń uświadamia sobie wartość przyjaźni wolnej od nałogów i przymusu | II. |  | 1. Co to znaczy "być asertywnym"? | - uczeń uświadamia sobie prawo do posiadania i obrony osobistego terytorium,
- uczeń uświadamia sobie prawo innych do ich praw asertywnych. | | 2. Ćwiczenie zachowań okazujących szacunek dla cudzej prywatności. | - uczeń uczy się asertywnie bronić swoich praw
- uczeń uczy się poszanowania granic osobistego terytorium innych. | | 3. Ćwiczenie technik asertywnych. | - uczeń uczy się asertywnego odmawiania
- uczeń uczy się asertywnego proszenia | | 4. Asertywne komunikowanie się w sytuacjach konfliktowych. | - uczeń uczy się asertywnego wypowiadania opinii niezgodnych z opiniami innych
- uczeń ćwiczy zamianę oceny na opinię
- uczeń uczy się słuchać opinii niezgodnych z jego zdaniem |
KLASA III - IV
TWORZYMY SIEBIE| L.p. | Hasła programowe | Tematyka zajęć | Cele operacyjne | I. |  | 1. Człowiek jako element środowiska społecznego i przyrodniczego. | - uczeń uświadamia sobie istotę postaw patriotycznych, dostrzega je w codziennym życiu, przejawia je na miarę swoich możliwości i rozumie ich znaczenie
- uczeń zna i przestrzega normy moralno-etyczne i przepisy prawa regulując funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie
- uczeń uświadamia sobie istotę i znaczenie zdrowego stylu życia, rozumie swoją rolę w ekosystemie, zna globalne i lokalne zagrożenia dla naturalnego środowiska, dba o środowisko zewnętrzne na miarę swoich możliwości
- uczeń rozumie idee globalizacji, nie ma kompleksów "nie całkiem" Europejczyka | | 2. Samoświadomość i tożsamość. | - uczeń dokonuje autorefleksji mającej na celu poszerzenie samoświadomości, określenia własnej tożsamości
- uczeń ocenia swoje funkcjonowanie w różnych rolach
- uczeń poszerza swoją autośwaidomość własnych wad i zalet
- uczeń poszerza wiedzę na temat potrzeb własnych i potrzeb innych ludzi
- uczeń poszerza swoją wiedzę na temat cenionych wartości - przez siebie i przez innych
- uczeń dokonuje refleksji na temat własnej filozofii życiowej i nastawienia do życia
- rozwija krytyczną postawę wobec stereotypów
- uczeń buduje swoją adekwatną samoocenę | | 3. Stres. | - uczeń poznaje przyczyny i skutki stresu
- uczeń uczy się radzenia sobie ze stresem,
- ćwiczenie pozytywnego myślenia
- uczeń potrafi zastosować proste ćwiczenia relaksacyjne | | 4. Wzmocnienie poczucia własnej wartości. | - uczeń dostrzega swoje mocne strony
- uczeń ćwiczy umiejętność autoreklamy
- uczeń zna i rozumie rolę pozytywnego myślenia i mówienia o innych
- uczeń uczy się uprawiać aprobatę i akceptację
- uczeń dba o swoje dobre samopoczucie | | 5. Znaczenie własnej aktywności w rozwoju osobistym i społecznym. | - uczeń wzmacnia wiarę w swoje możliwości | | 6. Refleksja nad przyszłością. | - uczeń uświadamia sobie własne cele i dążenia życiowe
- uczeń dokonuje weryfikacji hierarchii ważności celów życiowych
- uczeń podejmuje racjonalny wybór działań służących realizacji ważnych celów życiowych
- uczeń uświadamia sobie znaczenia własnej aktywności w kształtowaniu swojego życia | | 7. Droga życiowa. | |
|
